Bài 23: Một số yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp

Mở đầu: Cây xanh có ý nghĩa rất lớn đối với sự sống trên Trái Đất. Vậy chúng ta cần trồng và bảo vệ cây xanh như thế nào? Những yếu tố nào ảnh hưởng đến quá trình quang hợp ở cây xanh?

Lời giải tham khảo:

Một số cách trồng và bảo vệ cây xanh là:

• Tuyên truyền và thực hiện các chương trình nâng cao ý thức của mọi người về vai trò to lớn của cây xanh đối với sự sống trên Trái Đất.
• Tổ chức các hoạt động trồng cây, gây rừng.
• Trồng cây đúng mùa vụ, phù hợp với các điều kiện thổ nhưỡng của từng vùng, bảo vệ cây giúp cho cây sinh trưởng nhanh và phát triển tốt nhằm nâng cao năng suất cây trồng.
• Nghiêm cấm, xử phạt và tích cực tố giác các hoạt động chặt phá cây, rừng bừa bãi.

Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quang hợp gồm có: Ánh sáng, nước, khí carbon dioxide, nhiệt độ.

I. Một số yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp

Câu hỏi:

Câu 1: Hãy kể tên những loài cây ưa bóng và ưa sáng khác mà em biết.

Lời giải tham khảo:

Một số cây ưa bóng gồm có: lá lốt, ngải cứu, diếp cá, gừng, phong lan,…

Một số cây ưa sáng gồm có: cây bàng, phượng, ổi, ngô, lúa,…

Câu 2: Quan sát hình 23.2 và cho biết ảnh hưởng của nồng độ khí \(CO_{2}\)đến quang hợp có giống nhau ở các loài cây không? Giải thích.

Lời giải tham khảo:

Quan sát biểu đồ hình 23.2 ta thấy rằng ở cùng nồng độ khí \(CO_{2}\) (%) cây bí đỏ có cường độ quang hợp cao hơn cây đậu.

Giải thích: cây bí và cây đậu khác nhau về cấu tạo, cũng như mỗi loài cây sẽ có nhu cầu khác nhau về ánh sáng.

Hoạt động

Câu 1. Đọc thông tin trong mục I, thảo luận nhóm và hoàn thành theo mẫu Bảng 23.1.

Lời giải tham khảo:

Câu 2. Giải thích vì sao nên trồng cây đúng thời vụ và đảm bảo mật độ phù hợp.

Lời giải tham khảo:

Nên trồng cây đúng thời vụ vì mỗi loại cây thích nghi với một điều kiện quang hợp (thời vụ khác nhau); ở mỗi thời điểm trong năm sẽ có các điều kiện môi trường tác động khác nhau và trồng cây đúng thời vụ giúp cây phát triển tốt nhất, cho năng suất cao nhất.

Câu 3. Ở những khu công nghiệp hay nơi có nhiều nhà máy, nồng độ khí carbon dioxide thường tăng cao. Quang hợp của cây trồng tại đó bị ảnh hưởng như thế nào?

Lời giải tham khảo:

Ở những khu công nghiệp hay nơi có nhiều nhà máy, nồng độ khí carbon dioxide thường tăng cao nên quang hợp của cây trồng tại đó sẽ bị ảnh hưởngL hiệu quả quang hợp sẽ tăng khi nồng độ khí \(CO_{2}\) ngoài môi trường tăng và ngược lại nhưng nếu nồng độ khí \(CO_{2}\) tăng quá cao (khoảng 0,2%) sẽ làm cây chết vì ngộ độc, còn khi nồng độ quá thấp, quang hợp sẽ không xảy ra.

Câu 4. Vào những ngày nắng nóng hoặc trời rét đậm, người làm vườn thường che nắng hoặc chống rét (ủ ấm gốc) cho cây. Em hãy giải thích ý nghĩa của việc làm đó.

Lời giải tham khảo:

Vào những ngày nắng nóng hoặc trời rét đậm, người làm vườn thường che nắng hoặc chống rét (ủ ấm gốc) cho cây nhằm mục đích giữ cho nhiệt độ xung quanh cây trồng không quá cao hoặc cây quá lạnh, quá trình quang hợp sẽ chậm hoặc có thể dừng lại hẳn sẽ khiến cây chết

II. Vận dụng những hiểu biết về quang hợp trong việc trồng và bảo vệ cây xanh

Câu 1. Trình bày biện pháp bảo vệ cây xanh trong trường học của em.

Lời giải tham khảo:

Một số biện pháp bảo vệ cây xanh trong trường học của em là:

• Trồng cây xanh với khoảng cách phù hợp.
• Chăm sóc cây (tưới nước, bón phân,…) giúp cho cây có thể quang hợp tốt, sinh trưởng và phát triển nhanh.
• Không bẻ cành cây, bứt lá cây bừa bãi gây tổn thương đến cây.

Câu 2. Tại sao ở các thành phố hoặc nơi đông dân cư sinh sống lại cần trồng nhiều cây xanh?

Lời giải tham khảo:

Ở các thành phố hoặc nơi đông dân cư sinh sống lại cần trồng nhiều cây xanh vì việc trồng nhiều cây xanh sẽ mang lại một số lợi ích cho con người:

• Cây xanh quang hợp tạo ra khí oxygen giúp con người thực hiện hô hấp.
• Tán cây xanh rộng giúp cản bụi bẩn, một số cây xanh có khả năng hấp thụ khí độc tạo ra bầu không khí trong sạch, an toàn cho sức khỏe của con người.
• Cây xanh có quá trình thoát hơi nước giúp điều hòa nhiệt độ không khí mang lại sự thoáng mát, dễ chịu.
• Cây xanh giúp làm giảm ô nhiễm tiếng ồn xung quanh.
• Cây xanh giúp làm đẹp không gian mang lại cho con người cảm thấy thư giãn.