Bài 30: Sinh trưởng và phát triển ở thực vật

I. Mô phân sinh

Câu hỏi 1. Quan sát hình 30.2, chỉ vị trí của mô phân sinh.

Lời giải tham khảo: 

Vị trí của mô phân sinh là: mô phân sinh rễ, mô phân sinh đỉnh chồi, mô phân sinh bên.

Câu hỏi 2. Nêu vai trò của các mô phân sinh đối với sự sinh trưởng của cây

Lời giải tham khảo:

Mô phân sinh là nhóm các tế bào chưa phân hoá có khả năng phân chia tế bào mới và làm cho cây sinh trưởng, trong đó:

• Mô phân sinh đỉnh chồi, đỉnh rễ: giúp hình thành nên quá trình sinh trưởng sơ cấp của cây, giúp gia tăng chiều dài của thân cây và rễ cây.
• Mô phân sinh bên: có chức năng tạo ra sự sinh trưởng thứ cấp nhằm tăng độ dày (đường kính) của thân cây, cành cây,…

II. Các giai đoạn sinh trưởng và phát triển ở thực vật

Câu hỏi 3. Quan sát hình 30.3 trình bày các giai đoạn sinh trưởng và phát triển tương ứng từ (1) đến  (7) của cây cam

Lời giải tham khảo:

Các giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây cam là:

• (1) Hạt giống cây cam được gieo vào đất.
• (2) Hạt cây nảy mầm.
• (3) Từ mầm cây phát triển thành cây cam con.
• (4) Từ cây cam con phát triển thành cây cam con lớn hơn, tăng trưởng về kích thước, số lá của cây.
• (5) Cây tăng trưởng về số lượng lá nhiều hơn, rễ cây mọc ra cũng nhiều hơn, còn có rất nhiều cành.
• (6) Cây cam bắt đầu ra hoa.
• (7) Cây cam bắt đầu kết quả từ hoa.

III. Ứng dụng sinh trưởng và phát triển ở thực vật trong thực tiễn

Câu hỏi 4. Nêu các ứng dụng hiểu biết về sinh trưởng và phát triển ở thực vật để tăng năng suất cây trồng

Lời giải tham khảo:

Một số ứng dụng hiểu biết về sinh trưởng và phát triển ở thực vật để tăng năng suất cây trồng là:

• Đưa ra và thực hiện các biện pháp kỹ thuật chăm sóc phù hợp, xác định được thời điểm thu hoạch cây trồng.
• Điều khiến các yếu tố môi trường như nhiệt độ, ánh sáng nhằm kích thích cây ra hoa sớm, tăng hiệu suất tạo quả.
• Trồng cây đúng mùa vụ, luân canh, xen canh.
• Sử dụng các loại thuốc kích thích cho cây ra rễ, tăng trưởng chiều cao, rút ngắn thời gian sinh trưởng...

Luyện tập 1. Nêu một số ví dụ về điều khiển yếu tố môi trường để kích thích sự sinh trưởng và phát triển ở thực vật.

Lời giải tham khảo:

Một số ví dụ về điều khiển yếu tố môi trường để kích thích sự sinh trưởng và phát triển ở thực vật là:

• Tăng thời gian chiếu sáng cho hoa để hoa nhanh nở, sớm kết quả.
• Trồng cây đúng mùa vụ: vụ xuân hè nên trồng cây bí đỏ, bí xanh, cà chua, cây họ đậu,…
• Tưới nước ấm 40 – 50°C, thắp đèn cho cây đào giúp cây có thể ra hoa sớm.
• Sử dụng các loại vitamin B1, B12 kích thích rễ phát triển, khiến cây ra rễ nhanh.

Vận dụng 1. Vì sao thường phải trồng cây đúng mùa vụ?

Lời giải tham khảo: 

Thường phải trồng cây đúng mùa vụ vì mỗi mùa trong năm sẽ có sự khác biệt về nhiệt độ, độ ẩm, thời gian chiếu sáng,… những yếu tố trên ảnh hưởng trực tiếp đến sự sinh trưởng, phát triển của cây trồng nên cần hiểu được những đặc tính của cây để trồng cây đúng mùa vụ, giúp cây có thể sinh trưởng, phát triển một cách tốt nhất.

Vận dụng 2. Muốn trồng cây trái vụ (ví dụ thanh long, xoài,…) vẫn đạt năng suất cao thì có thể có biện pháp nào?

Lời giải tham khảo:

Muốn trồng cây trái vụ (ví dụ thanh long, xoài,…) vẫn đạt năng suất cao thì có thể có biện pháp như thắp đèn (đối với cây thanh long) thắp sáng liên tục từ 15 - 20 đêm tùy theo mùa và điều kiện thời tiết, thời gian thắp đèn từ 7 - 10 giờ/đêm, sau khi ngưng thắp đèn 3 - 5 ngày thì cây ra hoa hoặc sử dụng phân bón, nước, chất kích thích sinh trưởng hợp lý để cây ra hoa, tạo quả,…