Giải Bài 28: Nấm

I. ĐẶC ĐIỂM CỦA NẤM

Câu hỏi 1: Gọi tên một số nấm thường gặp trong đời sống.

Lời giải tham khảo:

Một số loại nấm thường gặp trong đời sống: nấm hương, nấm đùi gà, nấm kim châm, nấm mốc, mộc nhĩ, nấm linh chi...

Câu hỏi 2: Vẽ sợi nấm mốc và một số loại nấm lớn mà em quan sát được.

Lời giải tham khảo:

Học sinh tự thực hiện vẽ nấm mốc và một số loại nấm đã quan sát được.

Câu hỏi 3: Quan sát hình 28.1, 28.2 và trả lời câu hỏi:

a) Hãy nhận xét về hình dạng của nấm

b) Em hãy phân biệt nấm túi và nấm đảm. Các loại nấm em quan sát được ở hoạt động thực hành thuộc nhóm nấm đảm hay nấm túi?

c) Hãy chỉ ra điểm khác biệt giữa cấu tạo cơ thể nấm độc và các loại nấm khác

d)Em hãy xác định môi trường sống của một số nấm bằng cách hoàn thành bảng theo mẫu sau:

Lời giải tham khảo:

a) Nấm có nhiều loại kích thước khác nhau, điểm chung một hình dạng là hình mũ úp xuống.

b) Nấm đảm: các bào tử nấm mọc phía dưới mũ nấm.

Nấm túi: thì các bào tử mọc phía trên mũ nấm.

c) Cấu tạo nấm độc khác so với các nấm thường khác đó là có thêm một lớp bao quanh thân nấm ở dưới phiến mũ nấm hay còn được gọi là vòng cuống nấm và bao gốc nấm.

d) Ta có bảng:

Câu hỏi 4: Đặc điểm cấu tạo tế bào nấm men có gì khác với cấu tạo tế bào các loại nấm còn lại? Từ đó, em hãy phân biệt nấm đơn bào và nấm đa bào.

Lời giải tham khảo:

Tế bào nấm men được cấu tạo từ một tế bào còn các loại nấm khác được cấu tạo từ nhiều tế bào.

Phân biệt nấm đơn bào và nấm đa bào: 

• Nấm đơn bào: được cấu tạo nên từ một tế bào.
• Nấm đa bào: được cấu tạo nên từ nhiều tế bào.

Câu hỏi 5: Kể tên một số loại nấm ăn được mà em biết.

Lời giải tham khảo:

Một số loại nấm ăn được là: nấm hương, nấm kim châm, nấm đùi gà, nấm sò, nấm mộc nhĩ,...

II. VAI TRÒ CỦA NẤM

Câu hỏi 1: Quan sát hình 28.3, em hãy nêu vai trò của nấm trong tự nhiên.

Lời giải tham khảo:

Quan sát hình 28.3, ta thấy vai trò của nấm trong tự nhiên là: tham gia vào quá trình phân hủy xác sinh vật, phân hủy rác hữu cơ, góp phần làm sạch môi trường.

Câu hỏi 2: Từ thông tin gợi ý trong hình 28.4, em hãy nêu vai trò của nấm đối với đời sống con người.

Lời giải tham khảo:

Trong đời sống con người, nấm có rất nhiều vai trò ví dụ như: nấm làm thực phẩm, thức ăn hàng ngày của con người; sử dụng làm thuốc, thực phẩm chức năng, dùng trong sản xuất bia rượu, làm men nở; nấm còn là thành phần làm ra các chế phẩm thuốc trừ sâu sinh học;....

Câu hỏi 3: Hãy kể tên một số nấm có giá trị trong thực tiễn.

Lời giải tham khảo:

Một số loại nấm có giá trị trong thực tiễn: 

• Nấm đông trùng hạ thảo, nấm linh chi,... được sử dụng làm thuốc
• Nấm rơm, nấm kim châm,... được sử dụng làm thức ăn.

Câu hỏi 4:Quan sát hình 28.5, hãy kể tên một số bệnh do nấm gây ra. Các bệnh đó có biểu hiện như thế nào?

Lời giải tham khảo:

Quan sát hình 28.5, ta thấy một số bệnh do nấm gây da là:

• Bệnh nấm da tay: thường xuất hiện mảng da màu đỏ kèm vảy, ngứa, nhức, cảm giác nóng lòng bàn tay.
• Bệnh nấm mốc cá: trên da cá sẽ xuất hiện vùng trắng xám, sau đó nấm phát triển thành các búi trắng như bông; cá có những biểu hiện như bơi lội bất thường, da tróc vảy,...
• Bệnh viêm phổi: sốt cao kéo dài, ho khan, đau ngực, khó chịu ở ngực.
• Bệnh mốc xám ở dâu tây: đầu tiên là xuất hiện những đốm nâu sáng, sau đó lan rộng cả quả, phủ một lớp mốc xám và làm cho quả bị khô; hoa và quả có thể bị nhiễm bệnh.

Câu hỏi 5: Từ thông tin gợi ý trong hình 28.6, nêu con đường lây truyền bệnh do nấm gây ra.

Lời giải tham khảo:

Những con đường lây truyền bệnh do nấm gây ra ví dụ: tiếp xúc với động vật nuôi bị nhiễm bệnh, tiếp xúc với cơ thể bị nhiễm bệnh, dùng chung đồ với người bị bệnh, tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với bụi, đất chứa nấm gây bệnh.

Câu hỏi 6: Từ các con đường truyền bệnh do nấm gây ra, em hãy đề xuất một số biện pháp phòng chống các bệnh thường gặp do nấm.

Lời giải tham khảo:

Một số biện pháp phòng chống các bệnh thường gặp phải do nấm gây ra là: 

• Hạn chế tiếp xúc với những nguồn lây bệnh (vật nuôi, người bị nhiễm bệnh,...)
• Vệ sinh sạch sẽ cá nhân thường xuyên.
• Vệ sinh môi trường sống xung quanh sạch sẽ, thoáng mát tránh sự phát triển của nấm mốc.

III. KỸ THUẬT TRỒNG NẤM

Câu hỏi 1: Tại sao người ta không trồng nấm trên đất mà phải trồng trên rơm rạ.

Lời giải tham khảo:

Người ta không trồng nấm trên đất mà phải trồng trên rơm rạ vì môi trường sống của nấm rơm là rơm rạ.

Câu hỏi 2: Có ý kiến cho rằng: "Môi trường trồng nấm rơm tốt nhất là gần địa điểm có chăn nuôi gia súc, gia cầm." Theo em, ý kiến trên đúng hay sai? Giải thích.

Lời giải tham khảo:

Ý kiến "Môi trường trồng nấm rơm tốt nhất là gần địa điểm có chăn nuôi gia súc, gia cầm." là sai vì nơi trồng nấm phải là nơi thoáng mát và sạch sẽ, nghĩa là phải xa nơi gần chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm (heo, gà vịt,...) bởi những nơi này thường bẩn, không thích hợp với điều kiện sống của nấm rơm.

Câu hỏi 3: Nấm men được ứng dụng trong những lĩnh vực nào của đời sống con người.

Lời giải tham khảo:

Nấm men được sử dụng để sản xuất ethanol cho đồ uống có cồn như bia, rượu hay được ứng dụng vào tạo chất men trong làm bánh và cũng như thực phẩm bổ sung dinh dưỡng cho người ăn chay. 

IV.  BÀI TẬP

Câu hỏi 1: Dựa vào đặc điểm nào để phân biệt nấm đơn bào và nấm đa bào, nấm đảm và nấm túi, nấm độc và nấm không độc? Lấy ví dụ.

Lời giải tham khảo:

Nấm đơn bào và đa bào: thì dựa vào cấu tạo tế bào, ví dụ: nấm men và nấm hương,...

Nấm đảm và nấm túi: thì dựa vào cơ quan sinh sản của nấm là các bào tử, ví dụ: nấm cốc và nấm mộc nhĩ,...

Nấm độc và nấm không độc: thì dựa vào đặc điểm bên ngoài, nấm độc có thêm vòng cuống nấm và bao gốc nấm xung quanh, ví dụ: nấm độc tàn trắng và nấm hương,...

Câu hỏi 2: Em thấy nấm mốc thường xuất hiện ở điều kiện thời tiết nào? Kể tên những vị trí dễ xuất hiện nấm mốc xung quanh em.

Lời giải tham khảo:

Nấm mốc thường xuất hiện ở điều kiện thời tiết: ẩm ướt hay ấm áp.

Một số vị trí dễ xuất hiện nấm mốc xung quanh như: trong phòng bếp, trong máy giặt, máy rửa bát,...

Câu hỏi 3: Hãy nêu một số biện pháp phòng chống bệnh do nấm gây nên trên da người.

Lời giải tham khảo:

Để phòng chống bệnh nấm da, chúng ta cần phải:

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây nhiễm như: khăn tắm, khăn mặt, áo quần…  với người bệnh; không tiếp xúc với vật nuôi bị nhiễm bệnh.
• Mặc đồ thông thoáng, thoải mái, nhất là mùa hè.
• Quần áo phải phơi nắng cho khô và trong lúc đang bị bệnh thì cần phải ủi nóng đồ trước khi mặc lại để diệt vi nấm dính trên quần áo.
• Vệ sinh cá nhân, giữ thân thể sạch sẽ, khô ráo.
• Vệ sinh môi trường sống xung quanh thoáng mát, sạch sẽ, gọn gàng.