Giải Bài 16: MỘT SỐ VẬT LIỆU - CHƯƠNG IV

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Nước biển có chứa những chất gì mà lại có vị mặn?  (trang 56 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Nước biển chứa các chất muối hòa tan như kali nitrat, natri clorua và bicarbonate khiến cho nó có vị mặn. Muối được lắng đọng trong đại dương thông qua nhiều cách khác nhau từ hàng tỷ năm trước, được tích lũy đều đặn cho đến khi nước biển gần như bão hòa với hàm lượng muối.

I. CHẤT TINH KHIẾT VÀ HỖN HỢP

Câu hỏi 1: Khi pha thêm nước vào cốc nước cam, em thấy màu và vị nước cam thay đổi thế nào? Từ đó hãy cho biết: Tính chất hỗn hợp có phụ thuộc vào thành phần không?  (trang 56 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Khi pha thêm nước vào cốc nước cam, ta thấy màu nước cam nhạt dần, và vị cũng nhạt.

Qua đó, ta thấy được tính chất hỗn hợp phụ thuộc vào thành phần.

Câu hỏi 2: Hãy kể một số chất tinh khiết và hỗn hợp xung quanh em.  (trang 56 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Chất tinh khiết: gồm có vàng,kim cương, nước cất.

Hỗn hợp: gồm có gang, thép, nước muối.

II. DUNG DỊCH

Câu hỏi 1: Khi hòa tan đường vào nước, đường có bị biến đổi thành chất khác không?  (trang 57 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Khi hòa tan đường vào nước, đường sẽ không bị biến đổi thành chất khác.

Câu hỏi 2: Nước muối, giấm ăn, nước giải khát có gas là các dung dịch. Em hãy chỉ ra dung môi và chất tan trong các trường hợp đó. (trang 57 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Nước muối, giấm ăn và nước giải khát có gas là các dung dịch:

• Dung môi trong các trường hợp trên là nước.
• Các chất tan trong các trường hợp trên lần lượt là muối, axit axetic, đường hóa học,...

Câu hỏi 3: Quan sát hình 16.1 và hãy chỉ ra loại nước nào là hỗn hợp đồng nhất, không đồng nhất?(trang 57 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Hình 16.1.a: Nước cất tiêm là chất tinh khiết.

Hình 16.1.b: Nước cam là hỗn hợp không đồng nhất.

Hình 16.1.c: Nước đường là hỗn hợp đồng nhất.

HOẠT ĐỘNG: Thực hiện ở nhà ( trước bài học)

Câu hỏi: Tính chất của chất tan trong dung dịch có khác với ban đầu không? Em hãy nhận xét về màu sắc, vị của chất rắn thu được và so sánh với muối ăn ban đầu? (trang 57 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Nhận xét: Chất rắn thu được có màu trắng, vị mặn giống muối ăn ban đầu vì vậy ta khẳng định chất rắn thu được là muối trắng.

III. HUYỀN PHÙ VÀ NHŨ TƯƠNG

Câu hỏi 1: Khi hòa muối ăn vào nước, nếu muối không tan hết, bị lắng xuống đáy thì có tạo thành huyền phù không? (trang 57 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Khi hòa muối ăn vào nước, nếu muối không tan hết, bị lắng xuống đáy thì không tạo thành huyền phù vì huyền phù gồm các hạt chất rắn lơ lửng trong lòng chất lỏng.

Câu hỏi 2: Kể tên một số nhũ tương và huyền phù xung quanh em.(trang 57 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Huyền phù: gồm có bùn trong nước, phù sa trong nước, nước ép trái cây,...

Nhũ tương: gồm có sữa, hỗn hợp lòng đỏ trứng và lòng trắng trứng, bơ, viên nang cá,...

HOẠT ĐỘNG: Phân biệt huyền phù với dung dịch

Câu hỏi 1: Nước đường và nước bột sắn dây có cũng trong suốt không? Cốc nào là dung dịch, cốc nào là huyện phù (trang 57 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Nước đường thì trong suốt và là dung dịch.

Nước bột sắn dây không trong suốt, có màu đục và chất bột rắn lơ lửng vì vậy nước bột sắn dây là huyền phù,

Câu hỏi 2: Sau 30 phút, ở mỗi cốc có sự thay đổi nào không? (trang 57 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Sau 30 phút, ở mỗi cốc:

• Cốc nước đường vẫn không có gì thay đổi.
• Cốc nước bột sắn dây có hiện tượng là bột trắng lắng xuống đáy.

IV. SỰ HÒA TAN CÁC CHẤT

1. Khả năng tan của các chất

CÂU HỎI

Nêu một vài ví dụ trong thực tế cho thấy chất rắn, chất lỏng, chất khí tan trong nước. (trang 58 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Một số chất rắn tan được trong nước: gồm có đường, muối, viên C sủi,...

Một số chất lỏng tan được trong nước: gồm có rượu, giấm ăn,...

Một số chất khí tan được trong nước: gồm có Hydro, carbon dioxide,...

HOẠT ĐỘNG: Sự hòa tan của một số chất rắn

Câu hỏi 1: Trong số các chất đã dùng, chất nào tan, chất nào không tan trong nước (trang 58 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Hình 16.5.a, 16.5.b : Đường và muối ăn đều tan hết trong nước.

Hình 16.5.c: Bột đá vôi không tan trong nước

Câu hỏi 2: Không làm thí nghiệm, hãy dự đoán bột mì, bột gạo có tan trong nước không. (trang 58 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Ta dự đoán được là bột mì và bột gạo đều không tan trong nước.

2. Ảnh hưởng của nhiệt độ tới sự hòa tan

Câu hỏi: Để hòa tan được nhiều muối ăn hơn, ta phải pha muối vào nước nóng hay nước lạnh? Vì sao? (trang 59 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Để hòa tan được nhiều muối ăn hơn, ta phải pha muối vào nước nóng vì các chắn rắn tan tốt hơn trong nước nóng.