Giải Bài 50: NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO - Chương IX

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Hình bên là cơ cấu nguồn năng lượng dùng để sản xuất điện ở nước ta năm 2015. Theo em năng lượng tái tạo là gì? (trang 173 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Theo em thì năng lượng tái tạo là nguồn năng lượng có sẵn trong tự nhiên, liên tục được bổ sung thông qua các quá trình tự nhiên.

I. NGUỒN NĂNG LƯỢNG TRONG TỰ NHIÊN

Câu hỏi: Hãy kể tên các dụng cụ có trong lớp học hoạt động bằng năng lượng lấy từ nguồn năng lượng tái tạo, nguồn năng lượng không tái tạo. (trang 173 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Đồ dùng hoạt động bằng nguồn năng lượng tái tạo: Pin Mặt Trời, chong chóng, bóng đèn, quạt,...

Đồ dùng hoạt động bằng nguồn năng lượng không tái tạo: Xe máy, oto. bếp gas, lò sưởi,...

II. NGUỒN NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO

Câu hỏi 1: (trang 173 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

a) Nêu những đặc điểm khác nhau giữa nguồn năng lượng tái tạo và nguồn năng lượng không tái tạo.

b) Những nguồn năng lượng nào sau đây là năng lượng tái tạo: than, xăng, Mặt Trời, khí tự nhiên, gió.

Lời giải tham khảo:

a) Nguồn năng lượng tái tạo là nguồn năng lượng có sẵn trong tự nhiên, liên tục được bổ sung thông qua các quá trình tự nhiên, còn nguồn năng lượng không tái tạo phải mất hàng triệu đến hàng trăm triệu năm để hình thành và không thể bổ sung nhanh nên sẽ cạn kiệt trong tương lai gần.

b) Nguồn năng lượng tái tạo ví dụ như: Mặt Trời, khí tự nhiên, gió,...

Câu hỏi 2: Các nhà khoa học dự đoán rằng đến năm 2100 sẽ không còn dầu và than trên Trái Đất. Cuộc sống của chúng ta sẽ thay đổi ra sao khi nguồn nhiên liệu này cạn kiệt? (trang 173 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Cuộc sống của ta sẽ rất khó khăn khi nguồn tài nguyên dầu và than bị cạn kiệt, không còn nhiên liệu để phục vụ nhu cầu di chuyển và sinh hoạt, khi đó, con người cần tìm ra một nguồn năng lượng tái tạo mới.

HOẠT ĐỘNG:Ưu điểm và nhược điểm của việc sử dụng năng lượng Mặt trời

Câu hỏi 1: Quan sát hình 50.2 dưới đây và trả lời các câu hỏi: (trang 174 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

a) Năng lượng ánh sáng từ Mặt Trời có thể được chuyển hóa thành điện như thế nào? (Hình 50.2a)

b) Năng lượng ánh sáng từ Mặt Trời có thể được sử dụng để sản xuất nhiên liệu từ thực vật bằng cách nào? (Hình 50.2b)

Lời giải tham khảo:

a) Năng lượng ánh sáng từ Mặt Trời có thể chuyển hóa thành điện năng qua các pin mặt trời, các pin này có công dụng chuyển hóa năng lượng ánh sáng mặt trời thành điện năng.

b) Thực vật hấp thụ ánh sáng Mặt Trời để phát triển, nguồn chất thải hữu cơ của con người, động vật, thực vật đã chết bị phân hủy dưới ánh nắng Mặt Trời là nguồn nhiên liệu sinh học.

Câu hỏi 2: Thảo luận về những ưu điểm và nhược điểm trong việc sử dụng năng lượng mặt trời thay thế nhiên liệu hóa thạch trong Hình 50.3. (trang 174 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

Lời giải tham khảo:

Ưu điểm việc sử dụng năng lượng mặt trời thay thế nhiên liệu hóa thạch là: nguồn năng lượng sẵn có và vô hạn, không gây ô nhiễm môi trường.

Nhược điểm việc sử dụng năng lượng mặt trời thay thế nhiên liệu hóa thạch là: giá thành và chi phí đặt cao, vẫn còn rác thải là các pin mặt trời.

HOẠT ĐỘNG: Tự làm mô hình tuabin hoạt động bằng nguồn năng lượng tái tạo

Chuẩn bị: Làm một chong chóng cắt ra từ vỏ lon nước ngọt như Hình 50.4, một que cứng gắn trên một giá cố định để làm trục quay, một vật nhẹ (nút áo bằng nhựa) cột vào đầu sợi dây dài khoảng 1m quấn quanh trục.

Tiến hành: 

• Đặt các cánh quạt của chong chóng bên dưới vòi nước
• Mở vòi nước, Sức nước chảy mạnh khiến chong chóng quay và tạo ra lực nâng vật lên cao.

Thảo luận: (trang 175 SGK KHTN 6 [KẾT NỐI TRI THỨC])

a) Có sự chuyển hóa năng lượng gì xảy ra?

b) Nghĩ cách cải tiến cho chong chóng quay nhanh hơn và liên tục 

Lời giải tham khảo:

a) Có sự chuyển hóa năng lượng: từ năng lượng nước (ở dạng thế năng) sang dạng năng lượng động năng (nước chảy xuống) thành cơ năng (làm chong chóng quay) truyền năng lượng cho trục quay của chong chóng chuyển hóa thành thế năng cho nút áo.

Sơ đồ chuyển hóa: Thế năng (nước) ⇒ động năng (nước) ⇒ cơ năng (cánh chong chóng quay) ⇒ thế năng (nút áo đi lên).

b) Cách cải tiến làm cho chong chóng quay nhanh hơn là:

• Giảm sự ma sát giữa trục quay gắn với chong chóng (mài nhẵn).
• Có thể đưa vòi nước lên cao hơn để tăng thế năng của nước.