1. Các lưu ý khi đọc và biểu diễn biểu đồ

Luyện tập 1 trang 100 SGK Toán 8 tập 1 Kết nối tri thức: Dựa trên dữ liệu khảo sát về món ăn Việt Nam được ưa thích, một công ty du lịch đã vẽ hai biểu đồ sau:

a) Hai biểu đồ này biểu diễn cùng một dữ liệu không? Lập bảng thống ke về dữ liệu đó.

b) Trong Biểu đồ a), tỉ lệ chiều cao giữa cột màu xanh và cột màu vàng có bằng tỉ lệ hai số mà chúng biểu diễn không? Giải thích tại sao.

Lời giải tham khảo:

a) Hai biểu đồ biểu diễn cùng một dữ liệu, ta có bảng thống kê cho dữ liệu trên là:

b) Trong biểu đồ (a) tỉ lệ chiều cao giữa cột màu xanh và cột màu vàng không bằng tỉ lệ hai số mà chúng biểu diễn vì trong biểu đồ (a) gốc của trục đứng không phải là 0

Luyện tập 2 trang 101 SGK Toán 8 tập 1 Kết nối tri thức: Cho hai biểu đồ sau biểu diễn số lượng người thất nghiệp tại một thành phố trong giai đoạn từ 12/2007 đến 6/2010

Hãy giải thích tại sao xu thế của hai biểu đồ lại khác nhau. Để thấy được xu thế của số lượng người thất nghiệp, ta nên dùng biểu đồ nào?

Lời giải tham khảo:

Xu thế của hai biểu đồ lại khác nhau vì biểu đồ a) là chia theo khoảng thời gian dài/ngắn tương ứng với đoạn dài/ngắn trên biểu đồ còn biểu đồ b) là các khoảng thời gian dài/ngắn khác nhau được chia đều theo từng đoạn trên biểu đồ.

Để thấy được xu thế của số lượng người thất nghiệp, ta nên dùng biểu đồ b).

2. Đọc và phân tích số liệu từ biểu đồ

Luyện tập 3 trang 102 SGK Toán 8 tập 1 Kết nối tri thức: Cho biểu đồ sau cho biết cơ cấu năng lượng được khai thác, sản xuất trong nước các năm 2018 và 2019

Lời giải tham khảo:

a) Ta có bảng thống kê: 

b) Sự thay đổi cơ cấu năng lượng được khai thác, sản xuất trong các nước năm 2019 so với năm 2018.

• Than giảm khoảng 0,03% (từ 48,37% giảm còn 45,02%);
• Dầu thô tăng khoảng 2,6% (từ 20,59% tăng lên 23,19%);
• Khí thiên nhiên tăng khoảng 0,31% (từ 16,78% tăng lên 17,09%);
• Nhiên liệu sinh học tăng khoảng 0,08% (từ 14,62% tăng lên14,70%).

Luyện tập 4 trang 103 SGK Toán 8 tập 1 Kết nối tri thức: Cho biểu đồ

a) So sánh tốc độ gió trong các tháng tại hai thành phố này. Giải thích sự khác nhau đó.

b) Ở Nha Trang, 6 tháng gió thổi mạnh nhất là những tháng nào?

Lời giải tham khảo:

a) Ở các tháng trong năm, tốc độ gió của thành phố Nha Trang đều lớn hơn tốc độ gió của thành phố Hà Nội, có sự khác nhau là vì vị trí địa lí: Thành phố Nha Trang giáp biển còn thành phố Hà Nội không giáp biển.

b) Ở Nha Trang, 6 tháng gió thổi mạnh nhất gồm có: tháng 10, tháng 11, tháng 12, tháng 1, tháng 2, tháng 3.

3. Bài tập

Bài tập 5.10 trang 104 SGK Toán 8 tập 1 Kết nối tri thức: Biểu đồ cột (H.5.17) biểu diễn số tiền mỗi người trong nhóm học sinh có được nhờ bán phế liệu.

a) Số tiền của Tuyết có gấp đôi số tiền của Khánh không? Giải thích tại sao.

b) Lập bảng thống kê cho số tiền mỗi bạn có được nhờ bán phế liệu.

Lời giải tham khảo:

a) Trong biểu đồ cột của Tuyết cao gấp đôi cột của Khánh nhưng số tiền của Tuyết không gấp đôi số tiền của Khánh vì gốc của trục đứng không phải là 0 (số liệu cột Tuyết biểu diễn là 280 nghìn đồng không gấp đôi số liệu cột Khánh biểu diễn là 240 nghìn đồng)

b) Bảng thống kê:

Bài tập 5.11 trang 104 SGK Toán 8 tập 1 Kết nối tri thức: Cho hai biểu đồ (H.5.18)

a) Doanh thu của nhà máy trong biểu đồ a) có tăng nhanh hơn doanh thu của nhà máy trong biểu đồ b) hay không?

b) Hai biểu đồ này có cùng biểu diễn một dãy số liệu không?

c) Giải thích tại sao hai đường gấp khúc trên hai biểu đồ có độ dốc khác nhau.

Lời giải tham khảo:

a) Doanh thu mỗi năm của nhà máy trong hai biểu đồ (a) và (b) đều như nhau vì vây doanh thu của nhà máy trong biểu đồ (a) và biểu đồ (b) đều tăng như nhau.

b) Hai biểu đồ trên có cùng biểu diễn một dãy số liệu, đó là: 30; 33; 34; 35; 38.

c) Hai đường gấp khúc trên hai biểu đồ có độ dốc khác nhau vì:

• Ở biểu đồ a) các giá trị tính từ 30 đến 38 (khoảng từ 0 đến 30 đã bị rút ngắn).
• Ở biểu đồ b) các giá trị tính từ 0 đến 40.

Bài tập 5.12 trang 104 SGK Toán 8 tập 1 Kết nối tri thức: Cho biểu đồ (H.5.19)

a) So sánh tỉ lệ diện tích đất rừng trên tổng diện tích đất của hai nước

b) Cho biết xu thế tăng, giảm của tỉ lệ diện tích đất rừng trên tổng diện tích đất của mỗi nước.

c) Lập bảng thống kê về tỉ lệ diện tích đất rừng của Việt Nam trên tổng diện tích đất qua các năm

d) Tổng diện tích đất của Việt Nam, Indonesia tương ứng là 331690 km²; 11826440 km². Tính diện tích đất rừng của Việt Nam, Indonesia năm 2017.

Lời giải tham khảo:

a) Tỉ lệ diện tích đất rừng trên tổng diện tích đất của Indonesia cao hơn Việt Nam qua các năm.

b) Tỉ lệ diện tích đất rừng trên tổng diện tích đất của Indonesia có xu hướng giảm trong giai đoạn 2013 - 2017

Tỉ lệ diện tích đất rừng trên tổng diện tích đất của Việt Nam có xu hướng tăng trong giai đoạn 2013 - 2017

c) Bảng thống kê về tỉ lệ diện tích đất rừng của Việt Nam trên tổng diện tích đất qua các năm

c) Diện tích đất rừng của Việt Nam năm 2017: 

46,5% x 33169 = 15423.585 (km²)

Diện tích đất rừng của Indonesia năm 2017: 

50% x 11826440 = 5913220 (km²)

Bài tập 5.13 trang 104 SGK Toán 8 tập 1 Kết nối tri thức: Biểu đồ (H.5.20) cho biết cơ cấu GDP của Việt Nam năm 2021

a) Lĩnh vực nào đóng góp nhiều nhất vào GDP, với bao nhiêu phần trăm?

b) GDP Việt Nam năm 2021 là 0,4 nghìn tỉ đô la Mỹ. Lĩnh vực dịch vụ đóng góp bao nhiêu tỉ đô la Mỹ?

Lời giải tham khảo:

a) Lĩnh vực đóng góp nhiều nhất vào GDP là dịch vụ tương ứng với 40,95%

b) Lĩnh vực dịch vụ trong GDP Việt Nam năm 2021 đóng góp là: 

400 x 40,95%= 163,8 (tỉ đô la Mỹ)

Bài tập 5.14 trang 104 SGK Toán 8 tập 1 Kết nối tri thức: Cho biểu đồ (H.5.21)

a) Nhận xét về xu thế của thị phần xuất khẩu gạo của Thái Lan trong các năm từ 2017 đến 2020

b) Lập bảng thống kê thị phần xuất khẩu gạo của Việt Nam trong giai đoạn này.

Lời giải tham khảo:

a) Thị phần xuất khẩu gạo của Thái Lan có xu thế giảm dần trong các năm từ 2017 - 2020

b) Bảng thống kê thị phần xuất khẩu gạo của Việt Nam