[SOẠN BÀI] CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC

I. TÌM HIỂU CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC

1. Đọc bài văn (SGK Ngữ văn 7 tập 1- trang 146)

2. Trả lời câu hỏi

a. Bài văn viết về bài ca dao nào? Hãy đọc liền mạch bài ca dao đó.

b. Tác giả phát biểu cảm nghĩ của mình về bài ca dao bằng cách tưởng tượng, liên tưởng, hồi tưởng, suy ngẫm về các hình ảnh, chi tiết của nó. Hãy chỉ ra các yếu tố đó trong bài văn.

Lời giải chi tiết: 

a) Bài văn của Nguyên Hồng viết về bài ca dao: Đêm qua ra đứng bờ ao

Đêm qua ra đứng bờ ao

Trông cá cá lặn, trông sao sao mờ

Buồn trông con nhện chăng tơ

Nhện ơi nhện hỡi nhện chờ mối ai?

Đêm đêm tưởng dải Ngân Hà

Chuôi sao Tinh Đẩu đã ba năm tròn

Đá mòn nhưng dạ chẳng mòn

Tào Khê nước chảy vẫn còn trơ trơ.

b) Tác giả đã phát biểu cảm nghĩ của mình bằng cách tưởng tượng ra người cụ thể đội khăn và mặc áo dài. Đó là người quen đang ở phương trời xa và hướng về cố hương.

• Tác giả tưởng tượng ra cái mạng nhện, con nhện nghển trông và ngạc nhiên tác giả tưởng tượng ra dải ngân hà trong câu chuyện Ngưu Lang, Chức Nữ nơi có những người thân quen và thân thương đang ngẩng lên ngắm nhìn và trông đợi.
• Từ con sông ngập ánh sao trên trời, tới con sông Tào Khê, tuy nhỏ hẹp nhưng cũng xiết lòng người, nó giúp ta liên hệ tới lòng chung thủy không bao giờ vơi cạn.

II. LUYỆN TẬP

1. Phát biểu cảm nghĩ về một trong các bài thơ: Tĩnh dạ tứ, Hồi hương ngẫu thư, Cảnh khuya, Rằm tháng giêng

Lời giải chi tiết: 

Cảm nghĩ về bài “Cảnh khuya”

a. Mở bài: Giới thiệu nội dung chính của bài thơ và hoàn cảnh tiếp xúc của Bác.

b. Thân bài: Cảm xúc cùng suy nghĩ của em do tác phẩm gợi lên:

- Thời gian, địa điểm tiếp xúc với thiên nhiên của tác giả.

- Những hình ảnh so sánh mang đầy chất thơ là gì?

- Vẻ đẹp trữ tình của ánh trăng.

- Tấm lòng vì nước vì dân của Bác Hồ người vừa là nhà người thi sĩ – vừa là người chiến sĩ cách mạng.

- Phát biểu cảm nghĩ về đặc sắc nghệ thuật trong bài thơ.

c. Kết bài: Ấn tượng chung về tác phẩm “Cảnh khuya”

2. Lập dàn ý phát biểu cảm nghĩ bài: Hồi hương ngẫu thư

Lời giải chi tiết: 

1. Mở bài: Giới thiệu một vài nét về nhà thơ Hạ Tri Chương và bài thơ “Hồi hương ngẫu thư”

2. Thân bài: Cảm xúc và suy nghĩ về các hình ảnh cùng cảm xúc của tác phẩm.

- Nét độc đáo, đặc biệt khi sáng tác bài thơ là gì?

- Sự đối lập của các trạng thái với nhau (trẻ – già, đi xa – trở về và sự thay đổi của nhà thơ.

- Điểm không thay đổi sau bao năm xa cách là gì? (giọng quê đó cũng là cái tình đối với quê hương).

- Cuộc gặp gỡ của tác giả với lũ trẻ con trong làng.

- Sự xót xa , buồn khổ của tác giả khi bị lũ trẻ coi là khách lạ.

- Cảm nghĩ về đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm.

c. Kết bài: Suy nghĩ chung về tác phẩm. Tình cảm của tác giả đối với quê hương.