[SOẠN BÀI] HỒ CHÍ MINH VÀ TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP

I. CHUẨN BỊ

Câu 1: Thời điểm và nơi xuất hiện của văn bản. Thời điểm đó có ý nghĩa gì? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 91)

Lời giải chi tiết:

Văn bản được xuất hiện vào 2/9/1945 tại Quảng trường Ba Đình. Thời điểm đó là lúc tuyên bố và khẳng định quyền độc lập tự do của dân tộc sau Cách mạng tháng Tám thành công rực rỡ.

Câu 2: Thông tin chính mà văn bản cung cấp cho người đọc, thông tin ấy được nêu ở phần nào của văn bản? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 91)

Lời giải chi tiết:

Thông tin chính của văn bản được nêu ở phần 2 của bài và nội dung chính là Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình.

Câu 3: Những mốc thời gian được nhắc đến trong văn bản. Tương ứng với mỗi mốc thời gian đó là sự việc gì? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 91)

Lời giải chi tiết:

Những mốc thời gian được nhắc đến tương ứng với sự việc là:

• 4/5/1945: Bác rời Pác bó về Tân Trào.
• 22/8/1945. Bác rời Tân Trào về Hà Nội.
• 25/8/1945: Bác vào ở nội thành, ở tầng 2 nhà 48 Hàng Ngang.
• Sáng 26/8/1945: Bác triệu tập họp Thường vụ Trung ương Đảng và chuẩn bị ra Tuyên ngôn Độc lập.
• 27/8/2945: Bác tiếp các bộ trưởng mới tham gia Chính phủ đưa ra đề nghị Chính phủ ra mắt quốc dân và đọc Tuyên ngôn Độc lập mà Người đã chuẩn bị.
• Ngày 28 và 29/8/1945: Bác đến làm việc tại 12 Ngô Quyền và soạn thảo bản Tuyên ngôn Độc lập.
• 30/8/1945:  Bác mời mọi người tới trao đổi góp ý cho bản Tuyên ngôn độc lập.
• 31/8/1945: Bổ sung một số điểm vào bảng Tuyên ngôn độc lập.
• 14 giờ ngày 2/9/1945, chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Câu 4: Các yếu tố nhan đề, sa pô, đề mục, chữ đậm, số thứ tự dấu đầu dòng, hình ảnh âm thanh trong văn bản. Những yếu tố đó có tác dụng gì? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 91)

Lời giải chi tiết:

Các yếu tố nhan đề, sa pô, đề mục, chữ đậm, số thứ tự dấu đầu dòng, hình ảnh âm thanh trong văn bản có tác dụng thuật lại và trình bày sự việc theo trật tự thời gian. Theo thứ từ trước sau và từ mở đầu đến diễn biến và kết thúc, thu hút người đọc với những thông tin đưa ra.

Câu 5: Sự kiện được thuật lại. Ý nghĩa của việc thuật lại sự kiện đó đối với người đọc? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 91)

Lời giải chi tiết:

Sự kiện được thuật lại trong bài là việc Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản  Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Việc thuật lại sự việc đó giúp người đọc có thể hình dung và nắm bắt được trình tự lịch sử. Thuật lại được diễn biến từng sự kiện để dẫn đến sự kiện lịch sử quan trọng: Bản tuyên ngôn độc lập ngày 2/9/1945.

Câu 6: Đọc trước văn bản Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn độc lập, tìm hiểu về tác giả Bùi Đình Phong. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 91)

Lời giải chi tiết:

Tác giả Bùi Đình Phong là nhà nghiên cứu hàng đầu về Chủ tịch Hồ Chí Minh với hàng loạt công trình có giá trị cao và đặc biệt là về tư tưởng, đạo đức, tác phong của Người.

Câu 7: Tìm hiểu về sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập ngày 2-9-1945 và ghi lại những thông tin cần thiết. Ghi rõ nguồn cung cấp các thông tin ấy. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 91)

Lời giải chi tiết:

Sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập ngày 2-9-1945:

• "Nội dung Tuyên ngôn độc lập năm 1945, Hồ Chí Minh đã khẳng định quyền cơ bản của con người và quyền của các dân tộc. Đây là văn kiện lịch sử tuyên bố trước quốc dân đồng bào và thế giới về việc chấm dứt chế độ thực dân, phong kiến ở nước ta, đánh dấu kỷ nguyên độc lập, tự do của nước Việt Nam mới."

- Nguồn cung cấp thông tin đó là SGK Ngữ văn 12 tập 1.

II. CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: Chú ý ngày đăng tải bài viết. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 91)

Lời giải chi tiết:

Bài viết được đăng vào ngày 1/9/2018 trước 1 ngày nhân kỷ niệm 73 năm Bác đọc bản Tuyên ngôn độc lập.

Câu 2: Phần in đậm (sa pô của bài báo) có tác dụng gì? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 91).

Lời giải chi tiết:

Phần sapo được in đậm có tác dụng: 

• Thu hút người đọc và xác định được chủ đề của bài viết.
• Tóm tắt toàn bộ nội dung bài viết.
• Vừa có thể thể hiện được phong cách của tác giả vừa chứng minh được tính thời sự.

Câu 3: Quan sát hai bức ảnh. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 91)

Lời giải chi tiết:

Ảnh 1: Thể hiện hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh đang trịnh trọng tuyên bố với hàng triệu người dân Việt Nam về nền độc lập của dân tộc.

Ảnh 2: Thể hiện hình ảnh trang nghiêm tại Quảng trường Ba Đình – nơi diễn ra ngày hội lớn mang tính lịch sử.

Câu 4: Phần 1 cung cấp thông tin gì? Tìm hiểu thêm bản Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kỳ. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 92)

Lời giải chi tiết:

- Thông tin được cung cấp trong phần 1 là Bác đề nghị được có Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kỳ.

- Bản Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kỳ tuyên bố rằng: “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.

Câu 5: Những thông tin cụ thể nào cần chú ý trong phần 2? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 92)

Lời giải chi tiết:

Những thông tin cụ thể cần chú ý trong phần 2 của văn bản gồm:

• Cuộc họp của trung ương Đảng sáng ngày 26-8-1945 và sự chuẩn bị ra Tuyên ngôn Độc lập.
• Đưa ra đề nghị vào đầu tháng 9 ra mắt Chính phủ và đọc bản Tuyên ngôn độc lập.
• Ngày 28,29/8 Bác tự tay đánh máy soạn thảo bản Tuyên Ngôn độc lập.
• Ngày 30,31/8, Bác trao đổi và bổ sung một số điểm vào bản Tuyên Ngôn độc lập.

Câu 6: Chú ý các mốc thời gian diễn ra các sự việc trong văn bản. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 92)

Lời giải chi tiết:

Các mốc thời gian diễn ra các sự việc trong văn bản là:

• 4/5/1945: Bác rời Pác bó về Tân Trào.
• 22/8/1945. Bác rời Tân Trào về Hà Nội.
• 25/8/1945: Bác vào ở nội thành, ở tầng 2 nhà 48 Hàng Ngang.
• Sáng 26/8/1945: Bác triệu tập họp Thường vụ Trung ương Đảng và chuẩn bị ra Tuyên ngôn Độc lập.
• 27/8/2945: Bác tiếp các bộ trưởng mới tham gia Chính phủ đưa ra đề nghị Chính phủ ra mắt quốc dân và đọc Tuyên ngôn Độc lập mà Người đã chuẩn bị.
• Ngày 28 và 29/8/1945: Bác đến làm việc tại 12 Ngô Quyền và soạn thảo bản Tuyên ngôn Độc lập.
• 30/8/1945:  Bác mời mọi người tới trao đổi góp ý cho bản Tuyên ngôn độc lập.
• 31/8/1945: Bổ sung một số điểm vào bảng Tuyên ngôn độc lập.
• 14 giờ ngày 2/9/1945, chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Câu 7: Thông tin nào được nhắc đến ở phần 3? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 93)

Lời giải chi tiết:

Thông tin được nhắc đến ở phần 3 của văn bản là: 14 giờ ngày 2/9/1945, tại quảng trường Ba Đình Chủ tịch HCM đọc bản tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

III. CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: Văn bản Hồ Chí Minh và "Tuyên ngôn Độc lập" thuật lại sự kiện gì, theo trình tự nào? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 93)

Lời giải chi tiết:

Văn bản Hồ Chí Minh và "Tuyên ngôn Độc lập" thuật lại sự kiện sự ra đời của bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta. Các sự kiện trong bản Tuyên ngôn được thuật lại theo trình tự thời gian.

Câu 2: Nêu nội dung chính của từng phần trong văn bản. (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 93)

Lời giải chi tiết:

Nội dung chính của từng phần trong văn bản là:

• Phần 1: Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu giao cho người cuốn Tuyên ngôn độc lập của Hoa Kì.
• Phần 2: Quá trình chuẩn bị và hoàn thiện bản Tuyên ngôn độc lập.
• Phần 3: 2/9/1945 Bác đọc bản Tuyên ngôn Độc tại Quảng trường Ba Đình khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.

Câu 3: Kẻ bảng sau vào vở và ghi lại mỗi thông tin cụ thể trong phần 2 của văn bản (tương ứng với từng mốc thời gian) bằng một câu: (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 93)

Lời giải chi tiết:

Điền vào bảng lần lượt theo thứ tự như sau:

• 4/5/1945: Bác rời Pác bó về Tân Trào.
• 22/8/1945. Bác rời Tân Trào về Hà Nội.
• 25/8/1945: Bác vào ở nội thành, ở tầng 2 nhà 48 Hàng Ngang.
• Sáng 26/8/1945: Bác triệu tập họp Thường vụ Trung ương Đảng và chuẩn bị ra Tuyên ngôn Độc lập.
• 27/8/2945: Bác tiếp các bộ trưởng mới tham gia Chính phủ đưa ra đề nghị Chính phủ ra mắt quốc dân và đọc Tuyên ngôn Độc lập mà Người đã chuẩn bị.
• Ngày 28 và 29/8/1945: Bác đến làm việc tại 12 Ngô Quyền và soạn thảo bản Tuyên ngôn Độc lập.
• 30/8/1945:  Bác mời mọi người tới trao đổi góp ý cho bản Tuyên ngôn độc lập.
• 31/8/1945: Bổ sung một số điểm vào bảng Tuyên ngôn độc lập.
• 14 giờ ngày 2/9/1945, chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Câu 4: Các bức ảnh được đưa vào văn bản nhằm mục đích gì? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 93)

Lời giải chi tiết:

Các bức tranh được đưa vào văn bản có tác dụng minh họa và khiến người đọc bị thu hút.

Câu 5: Em thấy thông tin nào trong văn bản cần chú ý nhất? Vì sao? (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 93)

Lời giải chi tiết:

Theo em thông tin về thời gian là thông tin cần chú ý nhất trong văn bản. Vì văn bản cần có những yếu tố sự kiện chính xác để có thể làm rõ nội dung về sự ra đời của bản Tuyên ngôn.

Câu 6: Tờ lịch sau đây nhắc đến sự kiện lịch sử nào và cho em biết những thông tin gì về sự kiện ấy? Cách trình bày thông tin về sự kiện lịch sử ở tờ lịch này có khác gì với văn bản Hồ Chí Minh và "Tuyên ngôn Độc lập". (SGK Ngữ văn 6 tập 1- trang 93)

Lời giải chi tiết:

Tờ lịch trên nhắc cho em đến sự kiện ngày quốc khánh nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam năm 1945. Cách trình bày của tờ lịch này chỉ có thời gian và nội dung tóm tắt của bản Tuyên ngôn còn văn bản Hồ Chí Minh và "Tuyên ngôn Độc lập" nêu rõ trình tự và diễn biến lịch sử để bản Tuyên ngôn độc lập ra đời.