[SOẠN BÀI] LÀM THƠ LỤC BÁT

I. LUẬT THƠ LỤC BÁT:

Câu 1. Đọc kĩ câu ca dao:

Anh đi anh nhớ quê nhà

Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương.

Nhớ ai dãi nắng dầm sương

Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao.

 Câu 2. 

a. Cặp thơ lục bát mỗi dòng có mấy tiếng? Vì sao lại gọi là lục bát

b. Điền các kí hiệu B, T, V ứng với bài ca dao.

c. Nhận xét tương quan thanh điệu giữa tiếng thứ sáu và tiếng thứ tám trong câu tám.

d. Nêu nhận xét về luật thơ lục bát.

Lời giải chi tiết: 

a. Gọi là lục bát vì một cặp câu sẽ gồm một câu 6 và một câu 8.

b. Các ký hiệu bằng trắc được điền như sau:

Anh đi anh nhớ quê nhà

B    B    B      T    B      B 

Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương

T       B      B      T       T     B   B    B

Nhớ ai dãi nắng dầm sương  

T    B     T    T      B      B   

Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao

 T    B    T    T     B      B     B       B    

c. Nếu tiếng thứ 6 là thanh trắc thì tiếng thứ 8 phải là thanh bằng và ngược lại.

d. Luật thơ lục bát như sau:

Số câu: tối thiểu là 1 cặp câu (6-8) và không giới hạn về số câu.

- Các tiếng chẵn buộc phải đúng luật bằng trắc:

• Câu sáu: B – T – B
• Câu tám: B – T – B – B

- Các tiếng lẻ không bắt buộc phải theo luật bằng trắc.

- Tiếng thứ sáu câu lục vần với tiếng thứ sáu câu bát. Tiếng thứ tám của câu bát sẽ là vần mới, vần này sẽ vần với tiếng thứ sáu của câu lục và tiếng thứ sáu của câu bát tiếp và thường là thanh bằng.

- Nhịp đọc như sau:

• Câu sáu : nhịp 2/2/2 ; 2/4 ; 3/3
• Câu tám : 2/2/2 ; 4/4 ; 3/5 ; 2/6.

II. LUYỆN TẬP

Câu 1: Điền nối tiếp cho thành bài và đúng luật. (SGK Ngữ Văn 7 Tập 1- trang 157)

Lời giải chi tiết:

Câu hoàn chỉnh là:

• Em ơi đi học trường xa

Cố học cho giỏi như là mẹ mong

• Anh ơi phấn đấu cho bền

Mỗi năm mỗi lớp phải nên kiên trì

• Ngoài vườn ríu rít tiếng chim

Trong nhà tíu tít tiếng em đọc bài

Câu 2: Các câu lục bát trên sai vần học sinh có thể sửa lại cho đúng vần. (SGK Ngữ Văn 7 Tập 1- trang 157)

Lời giải chi tiết:

Các câu sau khi được sửa lại là: 

• Vườn em cây quý đủ loài

Cam, chanh, bưởi, quýt, mận, xoài, ổi, na.

• Thiếu nhi là tuổi học hành

Chúng em phấn đấu tiến nhanh mỗi ngày.