[SOẠN BÀI] LUYỆN TẬP VẬN DỤNG KẾT HỢP CÁC PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT TRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN

I. HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP TRÊN LỚP

1. Vận dụng các kiến thức đã học từ lớp 8, hãy trả lời các câu hỏi:

a. Vì sao trong một bài văn nghị luận, chúng ta có những lúc cần vận dụng kết hợp các phương thức diễn đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm?

b. Muốn cho việc vận dụng các phương thức biểu đạt có kết quả cao chúng ta cần chú ý điều gì? Cho ví dụ?

Lời giải chi tiết: 

a. Cần vận dụng các phương thức biểu đạt tự sự, miêu tả, biểu cảm trong văn nghị luận vì:

• Khắc phục được sự hạn chế của văn nghị luận đó là khô khan và thiên về lý tính khiến người đọc khó hiểu.
• Đem lại sự cụ thể và sinh động cho bài văn nghị luận.

b. Để việc vận dụng các phương thức biểu đạt có kết quả cao chúng ta cần chú ý:

• Tự sự, miêu tả và biểu cảm chỉ là những yếu tố kết hợp, chúng không được làm mất hay làm mờ đi đặc trưng nghị luận của văn học.
• Các yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm khi tham gia vào một bài văn nghị luận cần chịu sự chi phối và phải phục vụ quá trình nghị luận.

2. Vận dụng kết hợp phương thức tự sự, miêu tả và biểu cảm là cần nhưng chưa đủ, cần biết vận dụng phương thức biểu đạt thuyết minh. Như vậy có đúng không? Vì sao? 

Lời giải chi tiết: 

- Thuyết minh là trình bày còn giới thiệu, giải thích là nhằm làm rõ những đặc điểm cơ bản và cung cấp tri thức về các sự vật, hiện tượng tự nhiên, xã hội.

- Trong đoạn trích trên, người viết muốn khẳng định sự cần thiết của chỉ tiêu GNP bên cạnh chỉ tiêu GDP.

- Để làm cho bài viết có sức thuyết phục, người viết ngoài việc sử dụng các thao tác lập luận còn vận dụng các thao tác chứng minh, với những con số và chỉ số GDP và GNP rõ ràng, chính xác ở Việt Nam.

- Tác dụng và ý nghĩa của việc sử dụng các thao tác thuyết minh là:

• Đem lại những hiểu biết thú vị và là sự hỗ trợ đắc lực cho sự bàn luận của tác giả.
• Giúp người đọc có thể hình dung rõ vấn đề một cách cụ thể và hình dung về mức độ nghiêm túc của vấn đề.

3. Viết bài văn nghị luận với chủ đề: “Nhà văn mà tôi hâm mộ".

Lời giải chi tiết:

Tham khảo dàn ý sau:

- Giới thiệu khái quát về nhà văn bạn hâm mộ và các tác phẩm tiêu biểu của người đó.

- Lý do hâm mộ nhà văn đó?

- Bạn có mong muốn và nguyện vọng gì đối với nhà văn đó?

II. LUYỆN TẬP Ở NHÀ

1. Những nhận xét sau đây đúng hay sai? Vì sao?

Lời giải chi tiết:

Cả hai nhận xét trên đều đúng vì:

• Một bài văn nghị luận sẽ trở nên hấp dẫn hơn khi kết hợp với các phương thức biểu đạt, nếu không có chúng sẽ dễ rơi vào trừu tượng và khô khan.
• Một tác phẩm nghị luận chỉ vận dụng một phương pháp sẽ rơi vào đơn điệu và gây nhàm chán.

2. Viết bài văn nghị luận có đề tài liên quan đến một vấn đề thời sự đang đặt ra một cách bức thiết trong cuộc sống..( ô nhiễm môi trường, tai nạn giao thông...v...v)

Lời giải chi tiết: 

Vấn đề ô nhiễm môi trường hiện nay đã trở thành một vấn đề nóng trên toàn cầu. Việc ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí,.. một cách trầm trọng, khiến chúng ta phải nghiêm túc nhìn nhận và tìm ra cách thức để khắc phục chúng. Bảo vệ môi trường không phải là nhiệm vụ của riêng bất kỳ ai mà nó là sự chung tay của tất cả mọi người. Vào năm 2016 hiện tượng cá chết hàng loạt trên vùng biển ở các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình và Quảng Trị đã khiến dư luận hoang mang, nguyên nhân của nó là do lượng chất thải độc hại quá mức của công ty Formosa thải trực tiếp ra biển và làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới hệ sinh thái biển. Ô nhiễm môi trường sẽ gây ra rất nhiều những hậu quả nặng nề và ảnh hưởng tới đời sống của mỗi chúng ta. Vì vậy cần phải có những biện pháp kịp thời để ngăn chặn tình trạng ô nhiễm môi trường đang diễn ra, để môi trường sống của chúng ta trong lành, tốt đẹp hơn.