[SOẠN BÀI] MÂY VÀ SÓNG

I. CHUẨN BỊ

Yêu cầu: (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 23)

- Đọc trước bài thơ Mây và sóng, tìm hiểu thêm về nhà thơ Ra-bin-đra-nát Ta-go (Rabindranath Tagore).

- Nhớ lại những trò chơi với mẹ hoặc người thân trong gia đình khi em còn nhỏ và chia sẻ với bạn bè về cảm xúc của mình khi chơi những trò chơi đó.

Lời giải chi tiết:  

Nhà thơ Ra-bin-đra-nát Ta-go (Rabindranath Tagore):

• Ta-go (1861-1941) là đại thi hào của Ấn Độ vào năm 1913 ông là nhà văn Châu Á đầu tiên được trao tặng giải Nô-ben về văn chương. Ông là nhà nhân đạo chủ nghĩa vĩ đại và là một nghệ sĩ nhân tài. Ông đã để lại một sự nghiệp văn học đồ sộ gồm: 52 tập thơ, 42 vở kịch, 12 bộ tiểu thuyết, trên 3000 bức họa và gần 200 truyện ngắn. 
• Một số tác phẩm tiêu biểu của Ta-go: Thơ Dâng (1913), Người làm vườn (1914), Mùa hái quả (1915), Trăng non (1915), Sự trả thù của tự nhiên (1883), Vua và hoàng hậu (1889), Gora, Đắm thuyền.
• Thơ của ông thể hiện tinh thần dân tộc và dân chủ sâu sắc. Tinh thần nhân văn cao cả cùng chất trữ tình triết lí nồng đượm. Ta-go rất thành công trong việc sử dụng những hình ảnh thiên nhiên mang ý nghĩa tượng trưng cùng hình thức so sánh, liên tưởng về thủ pháp trùng điệp. 

- Trò chơi hồi nhỏ hồi nhỏ em hay chơi đó là oẳn tù tì khi chơi em rất vui vì lúc nào cũng được nhường cho thắng.

II. CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: Chú ý sự tưởng tượng của em bé và các hình ảnh đẹp trong đoạn thơ. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 24)

Lời giải chi tiết:  

- Em bé tưởng tượng đám mây trên trời đang nói chuyện cùng mình và em được trò chuyện cùng những người trên mây. 

- Hình ảnh đẹp trong đoạn thơ là: bình minh vàng và vầng trăng bạc.

Câu 2: Những hình ảnh thiên nhiên nào được nhắc đến trong toàn bộ bài thơ? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 24)

Lời giải chi tiết:  

Hình ảnh thiên nhiên được nhắc đến trong cả bài thơ đó là mây và sóng.

Câu 3: Chú ý lời nói của em bé sau lời mời gọi của những người “trên mây” và “trong sóng". (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 24)

Lời giải chi tiết:  

Sau lời mời gọi của những người “trên mây” và “trong sóng" em bé đều nghĩ về mẹ, em không nghe lời mời gọi ngọt ngào mà luôn đặt mẹ lên trên các cuộc vui.

III. CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: Về hình thức, văn bản Mây và sóng có gì khác so với các văn bản thì em đã học ở Bài 2 trong sách Ngữ văn 7, tập một? Bài thơ có sự kết hợp của những phương thức biểu đạt nào (tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận, thuyết minh,...)? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 25)

Lời giải chi tiết:

- Bài thơ có sự kết hợp giữa phương thức biểu đạt như: tự sự, miêu tả và biểu cảm.

Câu 2: Bài thơ có thể chia làm hai phần (phần 1: từ đầu đến “bầu trời xanh thẳm": phần 2: còn lại). Em hãy chỉ ra những nét giống nhau và khác nhau của hai phần đó về số dòng, hình ảnh, cách tổ chức mỗi phần. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 25)

Lời giải chi tiết:

Câu 3: Cuộc vui chơi của những người “trên mây” và “trong sóng” hấp dẫn ở chỗ nào? Tại sao em bé không tham gia những cuộc vui đó? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 25)

Lời giải chi tiết:  

- Cuộc vui của những người “trên mây” và “trong sóng” hấp dẫn vì được  tự do vui chơi, ca hát từ sáng sớm đến tối muộn và được vui đùa thỏa thích với bình minh vàng, vầng trăng bạc, ngao du khắp các nơi.

- Em bé không tham gia cuộc vui đó vì nhớ đến mẹ đang chờ ở nhà (mẹ muốn em bé ở nhà buổi chiều) chính tình yêu thương của mẹ dành cho em đã trở thành sợi dây vô hình buộc chặt em bé ở lại và buộc chặt tâm trí em với lòng mẹ.

⇒ Tình yêu của mẹ sẽ luôn chiến thắng để từ chối những lời mời gọi.

Câu 4: Theo em, vì sao những trò chơi do em bé tạo ra lại thú vị và hay hơn? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 25)

Lời giải chi tiết:  

Những trò chơi mà em bé tạo ra thú vị hơn, hay hơn them em nghĩ là do có mẹ chơi cùng. Chính tình yêu thương của mẹ dành cho em đã trở thành sợi dây vô hình buộc chặt em bé ở lại và buộc chặt tâm trí em với lòng mẹ. Vì vậy mà những trò chơi sáng tạo của em bé thú vị chẳng kém những trò chơi của những người sống trên mây và sóng.

Câu 5: Những hình ảnh thiên nhiên được nhắc tới trong các trò chơi của em bé có đặc điểm như thế nào? Qua đó, nhà thơ muốn thể hiện điều gì? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 25)

Lời giải chi tiết:  

- Những hình ảnh thiên nhiên được nhắc tới trong các trò chơi của em bé đều giống với hình ảnh tự nhiên, có mây, có trăng, có sóng và có cả bầu trời xanh thẳm.

⇒ Thông qua đó tác giả muốn thể hiện sự gắn bộ và tình yêu thương sâu sắc. Dù cho ở bất cứ nơi đâu, em bé vẫn luôn muốn được ở cùng mẹ. Em bé tin rằng tình cảm giữa em và mẹ sẽ ở khắp mọi nơi, mọi chốn, tình cảm ấy sâu sắc đến mức không ai có thể hiểu hết được. Tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt, hòa cả vào trong thiên nhiên bao la, thơ mộng.

Câu 6: Theo em, qua bài thơ, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 25)

Lời giải chi tiết:  

Theo em nhà thơ muốn gửi đến người đọc thông điệp về tình mẫu tử: Hạnh phúc không ở đâu xa mà nó nằm ngay trên trần thế này, nằm trong vòng tay âu yếm của mẹ. Tình mẫu tử có sức mạnh rất to lớn nó giúp con người chống lại được những cám dỗ trong cuộc đời.