IBAITAP: Thống kê lại kiến thức về tiếng việt đã học để chuẩn bị cho kỳ thi cuối học phần.
Câu 1: Thế nào là từ đồng nghĩa? Từ đồng nghĩa có mấy loại? Tại sao lại có hiện tượng từ đồng nghĩa? (SGK Ngữ Văn 7 Tập 1- trang 193)
Lời giải chi tiết:
Từ đồng nghĩa là các từ giống hoặc gần giống về nghĩa. Từ đồng nghĩa có thể chia thành 2 loại là đồng nghĩa hoàn toàn và đồng nghĩa không hoàn toàn. Hiện tượng từ đồng nghĩa ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu biểu thị của sự vật, hoạt động hay tính chất trong những biểu hiện trong thực tế khách quan.
Câu 2: Thế nào là từ trái nghĩa? (SGK Ngữ Văn 7 Tập 1- trang 193)
Lời giải chi tiết:
Từ trái nghĩa là các từ trái ngược nhau hoàn toàn về nghĩa.
Câu 3: Tìm một số từ đồng nghĩa và một số từ trái nghĩa với mỗi từ: bé (về mặt kích thước, khối lượng), thắng, chăm chỉ. (SGK Ngữ Văn 7 Tập 1- trang 193)
Lời giải chi tiết:
- Bé: từ đồng nghĩa với nó là từ "nhỏ", từ trái nghĩa với nó là các từ như "to", "lớn", “đồ sộ”
- Thắng: từ đồng nghĩa với nó là từ "thành công", từ trái nghĩa với nó là những từ như "thua", "thất bại".
-Chăm chỉ: từ đồng nghĩa với nó là từ "cần cù",... từ trái nghĩa với nó là những từ như" "lười biếng", "lười nhác",” đại lãn”...
Câu 4: Thế nào là từ đồng âm? Phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghĩa. (SGK Ngữ Văn 7 Tập 1- trang 193)
Lời giải chi tiết:
Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa của chúng lại không liên quan tới nhau.
- Có thể phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghĩa như sau:
- Trong từ nhiều nghĩa thì các nghĩa của từ đó sẽ có mối quan hệ với nhau.
- Trong từ đồng âm, các từ là những từ hoàn toàn khác nhau và không có mối quan hệ nào giữa chúng.
Câu 5: Thế nào là thành ngữ? Thành ngữ có thể giữ những chức vụ gì ở trong câu? (SGK Ngữ Văn 7 Tập 1- trang 193)
Lời giải chi tiết:
Thành ngữ là những cụm từ cố định để biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh. Thành ngữ trong câu tương đương như từ, vì vậy nó có thể làm nhiệm vụ như “từ”.
Câu 6: Tìm thành ngữ thuần Việt đồng nghĩa với mỗi thành ngữ Hán Việt sau: (SGK Ngữ Văn 7 Tập 1- trang 193)
- Bách chiến bách thắng.
- Bán tín bán nghi.
- Kim chi ngọc diệp.
- Khẩu Phật tâm xà.
Lời giải chi tiết:
Cách thành ngữ thuần Việt đồng nghĩa là:
- Trăm trận trăm thắng.
- Nửa tin nửa ngờ.
- Cành vàng lá ngọc.
- Miệng nam mô bụng một bồ dao găm.
Câu 7: Hãy thay thế những từ ngữ in đậm trong các câu sau đây bằng những thành ngữ có ý nghĩa tương đương. (SGK Ngữ Văn 7 Tập 1- trang 194)
- Bây giờ lão phải thẩn thơ giữa nơi đồng ruộng mênh mông và vắng lặng ngắm trăng suông, nhìn sương tỏa, nghe giun kèu dế khóc.
- Bác sĩ bảo bệnh tình của anh ấy nặng lắm. Nhưng phải cố gắng đến cùng, may có chút hi vọng.
- Thôi thì làm cha làm mẹ phải chịu trách nhiệm về hành động sai trái của con cái, tôi xỉn nhận lỗi với các bác vì đã không dạy bảo cháu đến nơi đến chốn.
- Ông ta giàu có, nhiều tiền bạc, trong nhà không thiếu thứ gì mà rất keo kiệt, chẳng giúp đỡ ai.
Lời giải chi tiết:
Thành ngữ thay thế cho các câu in đậm trên là:
- Đồng không mông quạnh
- Còn nước còn tát
- Mũi dại, lái chịu đòn
- Tiền rừng bạc bể, nứt đổ đổ vách
Câu 8: Thế nào là điệp ngữ? Điệp ngữ có mấy dạng? (SGK Ngữ Văn 7 Tập 1- trang 194)
Lời giải chi tiết:
Điệp ngữ là các từ có sự lặp lại từ ngữ làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh. Điệp ngữ có thể phân làm 3 dạng là điệp ngữ cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).
Câu 9: Thế nào là chơi chữ? Hãy tìm một số ví dụ về các lối chơi chữ. (SGK Ngữ Văn 7 Tập 1- trang 194)
Lời giải chi tiết:
Chơi chữ là hình thức lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ để tạo sắc thái hài hước, dí dỏm làm cho câu văn hay đoạn văn trở nên thú vị, hấp dẫn hơn. Chơi chữ có thể phân ra là 4 loại như sau: dựa vào hiện tượng gần âm, mượn cách nói điệp âm, nói lái, dựa vào hiện tượng trái nghĩa đồng âm, gần nghĩa.
