[SOẠN BÀI] VĂN BẢN TỔNG KẾT

I. TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN TỔNG KẾT

Anh (chị) hãy nêu một số văn bản tổng kết thuộc hai loại hình văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn và văn bản tổng kết tri thức.

Lời giải chi tiết:

Văn bản tổng kết nhằm nhìn nhận và đánh giá kết quả nhằm rút ra bài học kinh nghiệm khi kết  thúc công việc hay một giai đoạn công tác khác.

Văn bản tổng kết gồm 2 loại:

• Tổng kết hoạt động thực tiễn như: Văn bản tổng kết năm học; văn bản tổng kết nhiệm kì của Đoàn TN…
• Tổng kết tri thức như: Tổng kết văn học dân gian Việt Nam; Tổng kết Tiếng Việt…

II. CÁCH VIẾT VĂN BẢN TỔNG KẾT

Câu 1: (SGK Ngữ Văn 12 tập 2- trang 172)

a. Văn bản trên thuộc loại văn bản tổng kết nào và thuộc phong cách ngôn ngữ nào?

b. Qua các đề mục và nội dung văn bản trên, anh (chị) hãy cho biết mục đích, yêu cầu, bố cục và những nội dung chính của một văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn.

Lời giải chi tiết:

a.

Văn bản trên thuộc loại văn bản tổng kết hoạt động thực tiễn.

Văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ hành chính. 

b.

Mục đích là nhìn nhận, đánh giá trung thực, khách quan về kết quả và rút ra những bài học kinh nghiệm sau khi kết thúc một hoạt động.

Yêu cầu: Chính xác và khách quan

Bố cục: Thường có 3 phần:

- Phần đầu:

• Quốc hiệu, tiêu ngữ, tên tổ chức và cơ quan ban hành văn bản.
• Địa điểm và thời gian viết văn bản.
• Tiêu đề.

- Nội dung:

• Nêu mục đích và ý nghĩa, yêu cầu của công việc.
• Lần lượt tường trình và đánh giá các công việc một cách cụ thể nhất.
• Rút kinh nghiệm hoặc có thể kiến nghị.

- Phần cuối:

• Nơi nhận.
• Người viết ký tên.
  

Câu 2: Hãy đọc bài Tổng kết phần Tiếng Việt: hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ (chú ý mục I - Nội dung cơ bản cần nắm vững) và trả lời các câu hỏi sau: (SGK Ngữ Văn 12 tập 2- trang 172)

a. Bài tổng kết trên thuộc loại văn bản tổng kết nào và thuộc phong cách ngôn ngữ nào?

b. Bài tổng kết trên nhằm mục đích gì? Có những nội dung nào?

Lời giải chi tiết:

a.

Bài tổng kết trên thuộc loại văn bản tổng kết tri thức.

Thuộc phong cách ngôn ngữ khoa học.

b.

Mục đích: Hệ thống hóa kiến thức.

Nội dung gồm: Tóm tắt những kiến thức và kỹ năng cơ bản.

Câu 3: Qua việc tìm hiểu hai loại văn bản tổng kết, anh (chị) hãy cho biết: (SGK Ngữ Văn 12 tập 2- trang 172)

a. Mục đích, yêu cầu và nội dung của văn bản tổng kết.

b. Phong cách ngôn ngữ của văn bản tổng kết.

Lời giải chi tiết:

a. 

Nội dung: Mục đích, yêu cầu, những hoạt động chính và bài học kinh nghiệm…

Văn bản tổng kết tri thức lần lượt trình bày khái quát các tri thức, thành tựu đã nghiên cứu đạt được.

b. Tùy theo yêu cầu, nội dung và văn bản tổng kết có thể thuộc phong cách ngôn ngữ hành chính hoặc khoa học.

III. LUYỆN TẬP

Câu 1: Đọc văn bản (SGK) và trả lời câu hỏi nêu ở dưới. (SGK Ngữ Văn 12 tập 2- trang 176)

a. Vặn bản trên đã đạt được những yêu cầu nào của một văn bản tổng kết?

b. Trong văn bản có một số đoạn bị lược bớt. Anh (chị) đoán xem trong các đoạn bị lược ấy, tác giả dẫn ra những sự việc, tư liệu, số liệu gì?

c. Đối chiếu với một yêu cầu của văn bản tổng kết nói chung, văn bản trên thiếu nội dung nào?

Lời giải chi tiết:

a. Văn bản đã đạt được những yêu cầu: 

Đảm bảo được bố cục 3 phần: Mở đầu và nội dung báo cáo, kết thúc.

Diễn đạt ngắn gọn, chính xác và rõ ràng.

b.

Trong văn bản có một số những đoạn bị lược bớt, tác giả dẫn ra những sự việc, tư liệu và số liệu:

- Phần I:

• Những thuận lợi và khó khăn.
• Nhiệm và và những mục tiêu phấn đấu.

- Phần II; III; IV

• Những công việc và những thành tích đạt được.
• Những việc mà ta chưa làm được.
• Số liệu minh họa.

c.

Đối chiếu với yêu cầu của một văn bản tổng kết nói chung thì văn bản trên thiếu một số yêu cầu cần bổ sung:

• Tên hiệu của đoàn viên, tên đoàn trường, tên chi đoàn.
• Địa điểm và thời gian.
• Mục II và mục IV nên thêm vào nội dung kết quả của công tác Đoàn.
• Đánh giá chung.

Câu 2: Anh (chị) hãy viết một bài tổng kết phần Văn học (hoặc Tiếng Việt, Làm văn) thuộc chương trình Ngữ văn 12. (SGK Ngữ Văn 12 tập 2- trang 176)

Lời giải chi tiết:

Người viết cần hoàn thành một số nội dung như:

- Tổng số văn bản đã học.

- Phân loại theo đặc điểm riêng.

• Theo thể loại: Có bao nhiêu văn bản là truyện ngắn và bao nhiêu văn bản là thơ?
• Theo thời kỳ lịch sử: bao nhiêu tác phẩm được ra sáng tác trong kháng chiến chống Pháp, Mỹ. 

(Nếu là Tiếng Việt, Tập làm văn cần phân loại theo nhóm bài).

- Các đặc điểm chính về nội dung và nghệ thuật của các nhóm tác phẩm.

- Lập bảng thống kê các tác phẩm (bài) đã học (phụ lục).