[SOẠN BÀI] HỘI THI THỔI CƠM

I. CHUẨN BỊ

Yêu cầu: (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 106)

- Đọc trước văn bản Hội thi thổi cơm, tìm hiểu thêm thông tin (qua sách, báo, internet, thực tế,…) về các hội thi dân gian khác trong đời sống.

- Kể tên một số hội thi dân gian và hiện đại mà em biết. Tìm hiểu tại sao lại phải có quy tắc, luật lệ trong các hội thi, trò chơi.

Lời giải chi tiết:

- Những hội thi dân gian khác mà em biết gồm: Hội thi ném còn, Hội thi chọi gà, chọi trâu, bắt vịt, Hội vật,...

- Hội thi dân gian: Hội thi ném còn, Hội thi chọi gà, chọi trâu, bắt vịt, Hội vật.

- Hội thi hiện đại: Hội thi cắm hoa, hội thi nữ công gia chánh,..

⇒ Trong các cuộc thi cần có quy tắc và luật lệ để những tham gia định hướng được những việc mình được làm và không được làm, đồng thời cũng nhằm đích phân chia xem ai - đội nào giành chiến thắng.

II. ĐỌC HIỂU

Câu 1: Tại sao đoạn mở đầu được in đậm? Nội dung chính của đoạn này là gì? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 106)

Lời giải chi tiết:

- Đoạn mở đầu được in đậm vì nó là nội dung chính của văn bản. 

- Nội dung chính của đoạn văn là giới thiệu về Hội thi thổi cơm ở các vùng miền khác nhau trên đất nước. 

Câu 2: Bức ảnh minh họa cho nội dung gì? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 106)

Lời giải chi tiết:

Bức ảnh minh hoạ cho công đoạn làm lửa của hội thi nấu cơm.

Câu 3: Chú ý các tiêu đề nhỏ được in đậm. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 106)

Lời giải chi tiết:

Các tiêu đề nhỏ được in đậm gồm:

  • Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm – Hà Nội).
  • Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội).
  • Thi nấu cơm ở hội Tự Trọng (Hoằng Hóa, Thanh Hóa).
  • Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định).

Câu 4: Chú ý quy định trong mỗi bước của cuộc thi. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 107)

Lời giải chi tiết:

Quy định của mỗi bước trong cuộc thi như sau:

  • Bước 1: thi làm gạo: Sau hồi trống lệnh, các đội đổ thóc vào xay, giã, giần, sàng. Đội nào có được gạo trắng trước nhất là thắng cuộc.
  • Bước 2: Tạo lửa và lấy lửa: Tạo lửa từ hai thanh nứa già cọ vào nhau (khó nhất là khâu này) áp bùi nhùi rơm khô vào cho bén lửa. Người lấy nước cách đó khoảng 1km, nước chứa sẵn trong bốn cái be bằng đồng, đợi người đến lấy mang về. Đội nào tạo được lửa và lấy được nước về đích trước thì đội đó thắng cuộc.
  • Bước 3: Nấu cơm: Đội nào thổi được cơm chín dẻo, ngon và xong trước thì thắng cuộc. Cơm của đội đó được dùng để cúng thần.

Câu 5: Chú ý những điểm giống nhau và khác nhau của hội thi ở làng Chuông với các nơi khác. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 107)

Lời giải chi tiết:

Những điểm giống và khác nhau của hội thi ở làng Chuông với các nơi khác là: 

  • Giống nhau: Tất cả các hội thi đều có chung một tiêu chuẩn để đánh giá người thắng cuộc đó là cơm phải chín, dẻo và ngon.
  • Khác nhau: Hội thi thổi cơm ở làng Chuông được chia thành 2 cuộc thi nhỏ đó là cuộc thi của nữ và cuộc thi của nam. 

Câu 6: Địa điểm hội thi ở Từ Trọng có gì đặc biệt. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 107)

Lời giải chi tiết:

Hội thi ở Từ Trọng đặc biệt ở chỗ đó là người dự thi ngồi trên thuyền thúng tại một đầm rộng và lộng gió.

Câu 7: Người dự thi và cách thi ở Hành Thiện có gì đặc biệt? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 108)

Lời giải chi tiết:

- Người dự thi ở Hành Thiện phải là nam. 

- Cách thi: (SGK Ngữ Văn 7 tập 1 -  trang 108).

III. CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: Chỉ ra bố cục của văn bản Hội thi thổi cơm. Mỗi phần của văn bản cung cấp cho người đọc thông tin gì? Theo em, thông tin nào là quan trọng nhất? Vì sao? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 108)

Lời giải chi tiết:

- Văn bản có bố cục 4 phần:

  • Phần 1 (từ đầu đến được dùng để cúng thần): Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm – Hà Nội).
  • Phần 2 (tiếp đến là người thắng cuộc): Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Nội)
  • Phần 3 (tiếp đến ngon là người thắng cuộc): Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hoằng Hóa, Thanh Hóa)
  • Phần 4 (còn lại): Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định)

- Mỗi phần của văn bản đều cung cấp cho người đọc về địa điểm tổ chức trò chơi cũng như luật lệ và cách thức thực hiện trò chơi. Theo em thông tin quan trọng nhất là luật lệ và cách thức thực hiện trò chơi vì nó giúp người chơi hiểu rõ được luật chơi cũng như xác định được người thắng cuộc. 

Câu 2: Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự nào? (Gợi ý: trật tự thời gian, quan hệ nguyên nhân – kết quả, mức độ quan trọng hoặc các đối tượng được phân loại). Cách sắp xếp thông tin đó tạo ra hiệu quả như thế nào? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 108)

Lời giải chi tiết:

Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự thời gian, cách sắp xếp này giúp người đọc dễ hiểu và nắm bắt được nội dung, vấn đề.

Câu 3: Chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau trong hội thi thổi cơm của các địa phương được nói tới trong văn bản. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 108)

Lời giải chi tiết:

- Giống nhau: Tất cả các hội thi đều có chung một tiêu chuẩn đánh giá người thắng cuộc đó là cơm phải chín, dẻo và ngon.

- Khác nhau: Ở mỗi địa phương đều có những luật lệ và cách thực thực hiện khác nhau. (chi tiết xem ở SGK).

Câu 4: Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là gì? Phân tích một số nội dung cụ thể trong văn bản để thấy người viết đã đạt được mục đích đó. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 108)

Lời giải chi tiết:

- Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm đó là giới thiệu cho người đọc về hội thi thổi cơm ở một số địa phương trên đất nước ta đồng thời  giới thiệu về luật lệ cũng như hình thức để tổ chức nên các hội thi đó giúp ta thấy được sự đa dạng và độc đáo của từng hội thi. 

- Tác giả đã nêu được dẫn chứng về 4 hội thi thổi cơm, ở mỗi một hội thi tác giả đã trình bày được những đặc điểm nổi bật và luật lệ, hình thức thi của từng nơi.

Câu 5: Văn bản giúp em hiểu thêm điều gì về hội thi thổi cơm? Hãy chỉ ra luật thi và cách thi thổi cơm của một số địa phương được nêu trong văn bản mà em thấy thú vị. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 108)

Lời giải chi tiết:

- Văn bản giúp em hiểu thêm về hội thi thổi cơm trên đất nước ta, đây là hội thi dân gian rất đa dạng, độc đáo và đặc biệt.

- Luật thi và cách thi mà em thấy ấn tượng nhất đó là hội làng Chuông (Hà Tây). 

- Em ấn tượng nhất với luật thi và cách thi ở hội làng Chuông (Hà Tây).

Câu 6: Văn bản chỉ có một hình ảnh minh họa. Nếu vẽ minh họa thêm cho bài viết, em sẽ chọn nội dung nào? Vì sao em lại chọn nội dung đó để vẽ? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 108)

Lời giải chi tiết:

Nếu vẽ thêm tranh để minh hoạ em sẽ vẽ hình ảnh của hội thi nấu cơm ở làng Chuông – Hà Tây vì đây là hội thi rất đặc biệt và để lại ấn tượng nhất với em.