Đề bài: Em được dự một buổi thuyết trình về tác phẩm văn học yêu thích. Hãy lắng nghe và ghi lại những ý chính của bài thuyết trình để làm tư liệu học tập. (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 27)
Lời giải chi tiết:
- Nhà thơ Hồ Xuân Hương là một hiện tượng hiếm hoi “nhà thơ nữ viết về phụ nữ” cho việc đòi nữ quyền.
- Bài thơ “Bánh trôi nước" là bài thơ tiêu biểu viết về vẻ đẹp cùng số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
- Bà sinh ra vào cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ XIX và cho đến nơi lai lịch của bà vẫn còn là một điều bí ẩn.
- Hồ Xuân Hương nức tiếng là người có tài, thông minh, xinh đẹp lại còn giỏi thơ Nôm nhưng cuộc đời bà năm lần bảy lượt đều gắn với phận “làm lẽ” và không được hưởng hạnh phúc.
- Hồ Xuân Hương được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm” các sáng tác của bà bao gồm cả chữ Nôm và chữ Hán. Bài thơ “Bánh trôi nước” là bài thơ tiêu biểu viết về vẻ đẹp cùng số phận bi thương của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa. Xã hội mà người phụ nữ không được quyết định cuộc sống của chính bản thân mình đồng thời là tiếng nói đòi bình đẳng cho người phụ nữ.
.jpg)
- Bài thơ “Bánh trôi nước” được viết bằng chữ Nôm, theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt có nguồn gốc từ thơ Đường ở Trung Quốc, tuân theo những niêm luật chặt chẽ.
- Thể thơ này súc tích, ngắn gọn, ngôn ngữ giản dị, mang nhiều tầng ý nghĩa chính vì vậy nó đã làm nên giá trị quý báu của “Bánh trôi nước” về cả nội dung và nghệ thuật.
- Nội dung của bài thơ mang nhiều tầng ý nghĩa: vừa tả thực chiếc bánh trôi nước và vừa ẩn dụ cho hình ảnh người phụ nữ.
- Giá trị hiện thực: bài thơ đã thành công phản ánh và đả kích chế độ phụ quyền cùng tư tưởng “trọng nam khinh nữ” đã đối xử bất công với người phụ nữ.
- Giá trị nghệ thuật: Hồ Xuân Hương đã mượn hình ảnh chiếc bánh trôi gần gũi với đời thường để ẩn dụ hình ảnh người phụ nữ. Điều này được thể hiện qua các từ ngữ đặc tả như “trắng”, “tròn”, “bảy nổi ba chìm”, “rắn nát”, “lòng son”. Thành ngữ “bảy nổi ba chìm” đã nói lên số phận long đong của người con gái, điệp từ “vừa” để nhấn mạnh vẻ đẹp của họ. Ngôn ngữ của bài thơ rất giản dị và đậm chất dân gian. Mở đầu bằng hai từ “Thân em” giống với cách mở đầu quen thuộc của ca dao than thân. Giọng thơ nhịp nhàng cũng là một yếu tố làm nên giá trị của bài thơ.
- Bài thơ “Bánh trôi nước" đã thể hiện được tài quan sát, liên tưởng cùng sự tưởng tượng của Hồ Xuân Hương. Bên cạnh đó điểm mới của bài thơ so với các bài thơ đương thời là lời bênh vực, tiếng nói đấu tranh của chính một nhà thơ nữ như Hồ Xuân Hương, đại diện cho phụ nữ - những con người thấp cổ bé họng, không được tôn trọng trong chế độ phong kiến.
