MẠCH LẠC VÀ LIÊN KẾT (BIỆN PHÁP LIÊN KẾT VÀ TỪ NGỮ LIÊN KẾT)
Câu 1: Em hãy tóm lược ý của từng đoạn văn trong một câu và cho biết nhờ tính chất gì của hai đoạn văn mà em tóm lược được như vậy. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 60)
Lời giải chi tiết:
- Đoạn 1: “Ông” kể cho Sam nghe về cách nhìn nhận cuộc đời của bố mẹ ông.
- Đoạn 2: “Ông” luôn tin tưởng mọi người và người lại nhưng mẹ ông thì lại luôn hoài nghi.
⇒ Em tóm lược được như vậy do tất cả các câu trong đoạn văn đều tập trung thể hiện một chủ đề giữa các câu có sự liên kết về mặt hình thức.
Câu 2: Chỉ ra các phương tiện liên kết các câu trong đoạn thứ nhất và các câu trong đoạn thứ hai. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 60)
Lời giải chi tiết:
- Các phương tiện liên kết các câu trong đoạn thứ nhất là:
- Phép lặp: “bản đồ dẫn đường của cháu - tấm bản đồ của ông”, “ông”.
- Phép thế: “Bà ấy - mẹ”, “mẹ ông - bà” / “quan điểm đó - một cụm dài nói về quan điểm của bà mẹ.
- Các phương tiện liên kết ở đoạn thứ hai là phép lặp từ “Ông”.
Câu 3: Câu nào có tác dụng liên kết đoạn thứ hai với đoạn thứ nhất? Những phương tiện liên kết nào được sử dụng trong câu đó? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 60)
Lời giải chi tiết:
- Câu có tác dụng liên kết giữa đoạn thứ hai và đoạn thứ nhất là: “Những quan điểm ấy dường như không phù hợp với ông”
- Những phương tiện được liên kết trong câu đó là: phép nối (nhưng) và phép lặp (quan điểm).
Câu 4: Em thử đổi vị trí các câu trong đoạn thứ nhất và đoạn thứ hai theo một trật tự bất kì, chẳng hạn 2, 4, 1, 5, 3 (đoạn thứ nhất) và 7, 3, 4, 6, 1, 5, 2 (đoạn thứ hai). Hãy đọc lại các câu theo trật tự đã thay đổi và rút ra nhận xét. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 60)
Lời giải chi tiết:
- Với cách sắp xếp 2, 4, 1, 5, 3 đoạn văn không còn phương tiện liên kết và giữa các câu không có mối quan hệ về nội dung.
- Với cách sắp xếp 7, 3, 4, 6, 1, 5, 2 đoạn văn về hình thức, phương tiện liên kết (lặp từ ông) vẫn tồn tại nhưng giữa các câu lại không có sự liên hệ về nội dung.
⇒ Cả hai cách đều không toát ra được chủ đề gì mà chỉ là những câu văn lộn xộn.
Câu 5: Hai đoạn văn trên sắp xếp đúng trật tự trong văn bản. Em thử hoán đổi vị trí hai đoạn cho nhau và rút ra nhận xét. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2 - trang 60)
Lời giải chi tiết:
Nếu hoán đổi vị trí hai đoạn thì cả hai đoạn không còn quan hệ logic và tính liên kết với nhau nữa. Đoạn đầu là đoạn mở đầu giới thiệu về quan điểm còn đoạn sau là nêu lên ý kiến của bản thân, bình luận, suy nghĩ về quan điểm đó. Vì vậy ta không thể đảo được vị trí của hai đoạn.
