Câu 1: Giải thích của từ Hán Việt được in đậm trong các câu sau: (SGK Ngữ văn 7, tập 1 - trang 64)
a. Ở thử thách thứ hai và thứ ba (gắn với câu hỏi thứ hai, thứ ba), tác giả dân gian muốn khẳng định sự mẫn tiệp của trí tuệ dân gian, qua đá bày tỏ ước mơ về một xã hội mà mọi ràng buộc chặt chẽ của quan niệm phong kiến về các tầng lớp người trong xã hội đều được nới lỏng và cởi bỏ.
(Theo Trần Thị An, Em bé thông minh - nhân vật kết tinh trí tuệ nhân gian)
b. Và ở đây, bằng kinh nghiệm về việc quan sát thiên nhiên và kinh nghiệm của việc thực hành các trò chơi dân gian ở làng quê, em bé nhanh chóng tìm ra đáp án.
(Theo Trần Thị An, Em bé thông minh - nhân vật kết tinh trí tuệ nhân gian)
c. Bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen” đạt đến độ hoàn mĩ hiếm có trong loại ca dao vịnh tả cảnh vật amng tính triết lí.
(Theo Hoàng Tiến Tựu, Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen”)
Lời giải chi tiết:
Câu 2: Tìm những từ ghép có yếu tố Hán Việt trong bảng sau (cột hai) và giải thích ý nghĩa của những từ đó (làm vào vở). (SGK Ngữ văn 7, tập 1 - trang 64)
Lời giải chi tiết:
Câu 3: Đặt câu với 3 từ Hán Việt tìm được ở bài tập trên. (SGK Ngữ văn 7, tập 1 - trang 64)
Lời giải chi tiết:
- Viên ngọc rồng này chính là quốc bảo.
- Tất cả anh tài đều hội tụ tại Văn Miếu.
- Cuộc đời của lão Hạc xảy ra rất nhiều biến cố.
Câu 4: Trong câu sau, nếu thay từ “tôn vinh” bằng từ “khen ngợi” thì ý nghĩa của câu có thay đổi không? Theo em, cách dùng từ nào hay hơn? Vì sao? (SGK Ngữ văn 7, tập 1 - trang 64)
Để tôn vinh trí tuệ dân gian, người kể chuyện đã xếp đặt tình huống để cho người ra đố ở vị trí sứ giả nước ngoài, thậm chí là một nước lớn hơn đang “lăm le muốn chiếm bờ cõi nước ta”, mà nếu không trả lời được thì quốc giã sẽ phải “tỏ ra thua kém và thừa nhận sự thần phục của mình đối với nước làng giếng”.
(Theo Trần Thị An, Em bé thông minh - nhân vật kết tinh trí thuệ dân gian)
Lời giải chi tiết:
Nếu thay từ “tôn vinh” bằng từ “khen ngợi ở câu trên thì ý nghĩa của câu sẽ thay đổi. “Khen ngợi" để thể hiện sự công nhận còn “tôn vinh" là để tôn lên một vị trí hay một danh hiệu cao quý. “Tôn vinh" có sắc thái trang trọng hơn là “khen ngợi" nên ở trường hợp này trí tuệ dân gian là một phẩm chất, năng lực đặc biệt vì thế mà nó đáng được tôn vinh chứ không phải là được công nhận. Chính vì thế mà dùng từ “tôn vinh” sẽ phù hợp hơn.
