SỐ TỪ
Câu 1: Tìm số từ trong các câu sau: (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 64)
a. Buổi chiều ra đồng về, bố thường dẫn tôi ra vườn, hai bố con thi nhau tưới.
b. Bố làm cho tôi một bình tưới nhỏ bằng cái thùng đựng sơn rất vừa tay.
c. Cách đây khoảng ba chục mét, hướng này!
Lời giải chi tiết:
Số từ trong các câu trên là:
- a. Hai
- b. Một
- c. Ba chục
Câu 2: Tìm số từ chỉ số lượng ước chừng trong các câu dưới đây: (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 64)
a. Bố có thể lặn một hơi dài đến mấy phút.
b. Tôi còn về vài ngày nữa là khác.
c. Tôi nghe nói bà về đây một hai hôm rồi đi.
Tìm thêm ba số từ chỉ số lượng ước chừng khác và đặt câu với mỗi từ.
Lời giải chi tiết:
Số từ chỉ số lượng ước chừng trong các câu trên là:
- a. Mấy
- b. Vài
- c. Một hai
- Ba số từ chỉ số lượng ước chừng khác là: mỗi, nắm, chút.
- Đặt câu:
- Mỗi ngày tôi đều ra vườn hái rau.
- Tôi cho gà ăn từng nắm một.
- Chút nữa tôi sẽ sang họp sau.
Câu 3: Trong câu: "Nó là thằng Tí, con bà Sáu.", từ Sáu có phải là số từ không? Vì sao từ này được viết hoa? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 65)
Lời giải chi tiết:
Trong câu trên từ “Sáu" không phải số từ mà là danh từ riêng.
Câu 4: Trong câu: "Bụng nó đầy nước, bố phải nắm ngược hai chân dốc xuống như làm xiếc.", có số từ hai kết hợp với chân (hai chân). Trong tiếng Việt, bên cạnh hai chân còn có đôi chân. Hãy tìm thêm những trường hợp tương tự và cho biết sự khác nhau về nghĩa giữa cụm từ có số từ hai và cụm từ có danh từ đơn vị đôi có ý nghĩa số lượng trong mỗi trường hợp. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 65)
Lời giải chi tiết:
- Những trường hợp tương tự:
- Mang cho mẹ hai con gà thắp hương (đôi gà).
- Linh và Hương là hai bạn học sinh nghèo cùng tiến (đôi bạn nghèo cùng tiến).
⇒ Sự khác biệt ý nghĩa giữa hai và đôi: hai là số từ chỉ số lượng chính xác thiên về lượng còn đôi là từ chỉ số lượng không chính xác thiên về chất. Đôi là tập hợp những vật cùng loại, có cá thể tương ứng với nhau.
Câu 5: Có những số từ vốn chỉ lượng xác định nhưng trong một số trường hợp lại mang nghĩa không xác định. Ví dụ: Một nghề cho chín còn hơn chín nghề. Từ chín thứ hai là số từ chỉ số lượng xác định nhưng ở đây mang nghĩa biểu trưng là nhiều (nhiều nghề). Hãy tìm một thành ngữ có số từ được dùng theo cách như vậy và giải nghĩa của thành ngữ đó. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 65)
Lời giải chi tiết:
Thành ngữ: Trăm người bán, vạn người mua → ám chỉ số lượng cân đối giữa người mua và người bán nơi chợ búa.
