I. TRƯỚC KHI ĐỌC
Câu hỏi: Hãy chia sẻ những cảm nhận của em về một diễn viên hài hoặc bộ phim, tiểu phẩm, chương trình mà em yêu thích. (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 101)
Lời giải chi tiết:
Táo Quân là chương trình tập trung phản ánh, thảo luận và đả kích những vấn đề nóng, nổi cộm thuộc các lĩnh vực đời sống một cách hài hước. Chương trình được lên sóng vào mỗi dịp cuối năm khi các Táo lên chầu với Ngọc Hoàng để báo cáo những việc đã làm suốt một năm qua. Đây là chương trình kết hợp nhiều loại hình nghệ thuật như tấu nói, hài kịch, dân cả cải lương, chèo và cả ca trù, nhạc chế.
II. ĐỌC VĂN BẢN
Câu 1: Cách trình bày văn bản kịch bản (chỉ dẫn, lời thoại). (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 101)
Lời giải chi tiết:
Văn bản được trình bày dưới dạng lời thoại.
Câu 2: Chi tiết thợ may may áo ngược hoa. (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 102)
Lời giải chi tiết:
- Bác phó may nói rằng: Những người quý phái đều mặc áo ngược hoa → Ông Giuốc-đanh là người thích ăn diện, muốn làm sang để tỏ vẻ quý phái nhưng ông lại là kẻ mê muội, ngu dốt, quê kệch và chỉ học đòi làm sang.
Câu 3: Cảnh ông Giuốc-đanh mặc áo. (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 103)
Lời giải chi tiết:
Khi ông Giuốc-đanh mặc lễ phục có phó may và bốn tên thợ phụ giúp ông mặc.
Câu 4: Các cách gọi của thợ bạn dành cho ông Giuốc-đanh. (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 103)
Lời giải chi tiết:
- Thợ bạn gọi ông Giuốc-đanh là: ông lớn, cụ lớn, đức ông ⇒ Thể hiện ông Giuốc-đanh là kẻ ngu dốt, hám danh, quê kệch và cả tin một cách mù quáng. Vì vậy nên ông đã bị lợi dụng mà không hay biết, còn tay thợ phụ là người ranh mãnh, khéo nịnh hót để moi tiền.
Câu 5: Tại sao lời thoại của nhân vật Ni-côn chủ yếu là tiếng cười? (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 104)
Lời giải chi tiết:
Vì lời thoại của Ni-côn chỉ ra lão Giuốc-đanh trọc phú dốt nát chỉ vì thói học đòi làm sang mà bị bác phó may và thợ phụ trục lợi. Lão khiến Ni- côn bật cười vì lão tin rằng phải mặc áo ngược hoa mới là quý phái và phải moi tiền thưởng chỉ để mua lấy tên gọi hão huyền.
Câu 6: Lời đề nghị của Ni-côn. (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 105)
Lời giải chi tiết:
Ni-con đề nghị: Thôi, thưa ông, thà là ông cứ đánh con đi nhưng để cho con được cười bằng thích, còn hơn. Hí, hí, hí, hí, hí!
III. SAU KHI ĐỌC
Câu 1: Trang phục của ông Giuốc-đanh được diễn tả ở những chi tiết nào trong đoạn trích? (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 106)
Lời giải chi tiết:
Trang phục được diễn tả:
- Đôi tất lụa chật quá, tôi khổ sở vô cùng mới xỏ chân vào được.
- Áo bị may ngược hoa.
- Đây là bộ lễ phục đẹp nhất triều, và thích hợp nhất. Sáng chế ra được một kiểu áo lễ phục trang nghiêm mà không phải màu đen, thật là một kỳ công tuyệt tác.
- Tôi có đem người đến để mặc áo cho ngài theo nhịp điệu, vì những loại áo này phải mặc có nghi lễ.
Câu 2: Ở Lớp II, Hồi thứ ba, hành động cười của nhân vật Ni-côn cho biết điều gì về bộ trang phục của ông Giuốc-đanh? Nếu em là nhân vật Ni-côn, em có thấy bộ trang phục của ông Giuốc-đanh là đáng cười không? Vì sao? (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 106)
Lời giải chi tiết:
Hành động của Ni-côn cho ta thấy trang phục của ông Giuốc- đanh rất lố lăng và thấy ông đã bị thợ may lừa bịt một cách trắng trợn. Nếu em là Ni-côn thì em cũng thấy trang phục đáng cười vì ông Giuốc-đanh bực mình lắm nhưng khi nghe bác phó may nói quý tộc thường mặc thế thì ông lại thôi vì ông chỉ muốn mặc sao cho giống quý tộc là được. Chính vì vậy mà chỉ cần khen là giống quý tộc thì rất cả đều không đáng quan tâm nữa. Điều buồn cười nhất là vải hoa thì đương nhiên phải may bông hoa hướng lên trên, nhưng bác phó chẳng biết là do vụng hay do cố tình biến ông Giuốc-đanh thành trò cười cho thiên hạ nên đã may hoa chúc xuống phía dưới.
Câu 3: Ông Giuốc-đanh đặt làm trang phục với mong muốn gì? Hãy chỉ ra nét tính cách nổi bật ở nhân vật và giải thích vì sao ông dễ dàng bị những người thợ may lừa mị, lợi dụng và trở thành đáng cười trong mắt người hầu. (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 106)
Lời giải chi tiết:
- Ông Giuốc-đanh làm bộ trang phục với mong muốn mình sẽ trở thành quý tộc và được bước chân vào giới thượng lưu.
- Nét tính cách nổi bật của ông Giuốc-đanh: ngu dốt, ưa xu nịnh và học đòi làm sang.
- Ông Giuốc-đanh dễ bị lừa như vậy vì ngu dốt chẳng biết gì mà còn có thói đòi học sang. Người ta cười khi thấy sự ngớ ngẩn khi mặc áo hoa ngược mà tưởng là sang trọng và cười khi thấy ông cứ moi mãi tiền ra để mua lấy mấy cái danh hão huyền.
Câu 4: Lời thoại trong các lớp kịch có gì đáng chú ý? (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 106)
Lời giải chi tiết:
- Tác giả đã sử dụng hai kiểu ngôn ngữ là ngôn ngữ trực tiếp của nhân vật và ngôn ngữ kể chuyện của tác giả.
- Ngôn ngữ trực tiếp là lời đối thoại của các nhân vật với nhau, đôi khi là lời độc thoại của ông Giuốc-đanh tự nói với mình. Còn ngôn ngữ kể chuyện là đoạn kể về bác phó may và bọn thợ phụ mặc lễ phục cho Giuốc-đanh. Trong tác phẩm kịch nói thì đối thoại là ngôn ngữ chính thông qua nó để làm nổi bật lên tính cách của nhân vật.
Câu 5: Xoay quanh sự việc ông Giuốc-đanh mặc trang phục, em hãy chỉ ra những nét tương phản trong hành động của nhân vật này và các nhân vật khác. (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 106)
Lời giải chi tiết:
Những nét tương phản được thể hiện như sau:
- Ông Giuốc-đanh với phó may: ông Giuốc-đanh chỉ ra những bất cập của trang phục và thoả hiệp với thợ may >< phó may phản đối, ve vuốt, biện hộ và cư xử lúc tiến lúc lùi.
- Ông Giuốc-đanh với 4 thợ bạn: 4 thợ bạn gọi ông Giuốc-đanh bằng các danh xưng quý tộc (danh hão huyền) >< ông Giuốc-đanh đắc ý và cho tiền (mất tiền thật).
- Ông Giuốc-đanh với Ni-côn: ông Giuốc-đanh sai bảo, quát mắng và doạ đánh >< Ni-côn cười và chịu đánh để xin được cười.
Câu 6: Nêu một vài thủ pháp trào phúng trong đoạn trích. (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 106)
Lời giải chi tiết:
Một số thủ pháp trào trung được dùng trong đoạn trích:
- Đối nghịch: biểu hiện ở sự không tương xứng giữa tên gọi cùng với thực chất của sự việc.
- Tăng tiến: 4 thợ bạn sử dụng các danh xưng tăng dần cấp độ quý phái để moi tiền từ ông Giuốc-đanh. Điều này để nhấn mạnh sự mỉa mai đối với kẻ trưởng giả tưởng rằng danh xưng và trang phục đã là đủ để mình thành quý tộc.
- Nghi lễ kì cục: nghi lễ mặc lễ phục cho ông Giuốc-đanh không theo bất cứ một quy tắc, chuẩn mực nào.
- Câu thoại bỏ lửng: lời thoại của ông Giuốc-đanh bị bỏ dở vì Ni-côn đã ngắt lời ông bằn tiếng cười và lời xin được cười.
Câu 7: Giả sử em được đóng vai ông Giuốc-đanh để diễn đoạn trích này, em sẽ chọn trang phục, thể hiện dáng vẻ, điệu bộ của nhân vật như thế nào? (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 106)
Lời giải chi tiết:
Nếu em được đóng vai ông Giuốc-đanh để diễn đoạn trích này em sẽ chọn mặc áo khoác, áo gi-lê và quần ống túm với những họa tiết nhã nhặn. Về dáng vẻ, điệu bộ em sẽ thuê thầy dạy mình lễ nghi và kiến thức. Răn đe, chỉnh đốn tên phó may và 4 tên thợ phụ nhốn nháo, khôn lỏi, chỉ biết nịnh hót, tranh thủ bòn rút tiền của chủ nhân.
Câu 8: Theo em, trong cuộc sống hiện nay còn có những người như ông Giuốc-đanh không? Cho ví dụ. (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 106)
Lời giải chi tiết:
Theo em hiện nay vẫn còn rất nhiều người học đòi thói làm sang như ông Giuốc- đanh. Bên ngoài diêm dúa nhưng bên trong thì rỗng tuếch không có hiểu biết.
IV. VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC
Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày suy nghĩ của em về chi tiết phó may may áo ngược hoa trong đoạn trích trên. (SGK Ngữ văn lớp 8 Tập 1 - trang 106)
Lời giải chi tiết:
Chi tiết bác phó may, may chiếc áo hoa ngược trong đoạn trích là đoạn kịch tính cao. Bác phó may đáng nhẽ là ở thế bị động vì bị ông Giuốc- đanh phát hiện may ngược hoa nhưng lại đột ngột chuyển sang thế chủ động, tấn công lại bằng hai đề nghị liên tiếp “Nếu ngài muốn thì tôi sẽ xin may hoa xuôi lại thôi mà và Xin ngài cứ việc bảo”. Thế là ông Giuốc-đanh sợ và cứ lùi mãi, ông sợ cũng phải thôi thì nếu bác phó may ổi cơn tự ái may hoa lại cho đúng hướng thì còn gì là quý tộc nữa? Vì thế nên ông vội hỏi bác phó may rằng liệu bộ lễ phục lão mặc có vừa vặn không. Điều buồn cười nhất là lễ phục của giai cấp quý tộc châu Âu trước kia thường được may bằng loại vải tốt, đắt tiền và đều là màu đen. Nhưng bộ lễ phục của ông Giuốc-đanh lại được may bằng vải hoa, thứ vải chỉ để dùng may váy áo cho phụ nữ hoặc trẻ con. Điều buồn cười nữa là vải hoa thì đương nhiên phải may bông hoa hướng lên trên, nhưng bác phó may chẳng hiểu sao lại may chúc xuống phía dưới. Không biết có phải bác phó may vụng hay do cố tình muốn biến ông Giuốc-đanh thành trò cười cho thiên hạ. Ông Giuốc-đanh đã phát hiện ra nhưng chỉ cần bịa ra một câu chuyện rằng những người quý phải đều mặc như thế này là ông chấp nhận ngay. Sau đó ông Giuốc-đanh còn tiếp tục phát hiện ra bác phó may ăn bớt vải của mình khi may bộ lễ phục nên lấy lại thế chủ động, trách bác ta nhưng bác phó may lại chống đỡ khéo léo rằng: Chẳng là thứ hàng đẹp quá nên tôi đã gạn lại một áo để mặc. Bác phó may đã tinh quái láu lỉnh đánh trúng tâm lý muốn nhanh chóng trở thành “quý tộc”để phớt lờ chuyện ăn bớt vải của mình.
