I. TRƯỚC KHI ĐỌC
Câu 1: Kể tên một số loài hoa em biết. Em có thể "nhận ra" các loài hoa ấy bằng những cách nào? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 58)
Lời giải chi tiết:
- Những loài hoa mà em biết gồm có: hoa mai, hoa cúc, hoa hồng, hoa hướng dương,...
- Em nhận biết chúng dựa vào hình dáng, màu sắc, mùi hương và cả mùa hoa.
Câu 2: Theo em, nhan đề Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ gợi điều gì thú vị? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 58)
Lời giải chi tiết:
Theo em nhan đề gợi cho chúng ta điều thú vị đó là khi ta nhắm mắt nhưng lòng lại mở. Chúng ta nhìn vạn vật xung quanh bằng tâm hồn chứ không nhìn bằng đôi mắt. Khi cảm nhận bằng tấm lòng chúng ta sẽ có những suy nghĩ và cách nhìn nhận khác so với nhìn bằng mắt.
II. ĐỌC VĂN BẢN
Câu 1: Những chi tiết trong lời kể về bố của nhân vật tôi. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 59)
Lời giải chi tiết:
Những chi tiết trong lời kể về bố của nhân vật “tôi” là: bố trồng nhiều hoa, hai bố con cùng nhau tưới hoa, bố làm cho “tôi” cái bình tưới nhỏ bằng cái thùng sơn. Bố hay bảo tôi nhắm mắt lại, sau đó dẫn tôi đi chạm từng bông hoa và bảo tôi đoán.
Câu 2: Lời nói, cử chỉ, hành động của các nhân vật. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 59)
Lời giải chi tiết:
Câu 3: Vì sao nhân vật “tôi” có thể giúp bố cứu được bạn Tí? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 60)
Lời giải chi tiết:
Nhân vật tôi có thể giúp bố cứu được bạn Tí là nhờ vào trò chơi đoán bước chân của bố hàng ngày. Khi nghe được tiếng hét lớn thì nhân vật “tôi" đã đoán ngay được hướng đi và cách bao xa.
Câu 4: Vì sao nhân vật “tôi” thích gọi tên bạn Tí và bố? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 61)
Lời giải chi tiết:
Nhân vật “tôi" thích gọi tên bạn Tí và bố vì đó là tên đẹp có âm thanh du dương, đối với người càng thân với mình thì âm thanh tên gọi sẽ càng tuyệt diệu.
Câu 5: Cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” khi nghe bố giảng giải về những món quà. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 61)
Lời giải chi tiết:
Khi nhân vật “tôi” nghe bố giảng giải về những món quà, cậu rất hứng thú, lắng nghe chăm chú và ghi nhớ.
Câu 6: Điều bí mật nhân vật “tôi” muốn chia sẻ là gì? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 63)
Lời giải chi tiết:
Điều bí mật nhân vật “tôi” muốn chia sẻ đó là: con mắt thần cùng cái mũi tuyệt vời và những bông hoa chính là “người đưa đường”. Qua đó ta có thể hiểu “thế giới” chính là những điều thân thuộc và gần gũi với chính mình. Khi nhắm mắt lại cảm nhận bằng mọi thứ bằng mọi giác quan, bạn sẽ thấy con đường đi của riêng mình.
III. SAU KHI ĐỌC
Câu 1: Nhân vật "tôi" đã được bố dạy cho cách "nhìn" đặc biệt như thế nào để nhận ra những bông hoa trong vườn? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 64)
Lời giải chi tiết:
Nhân vật “tôi" được bố dạy cách “nhìn” rất đặc biệt để nhận ra những bông hoa trong vườn đó là:
- Nhắm mắt chạm từng bông hoa và đoán tên của chúng.
- Nhắm mắt ngửi hương thơm của các loài hoa và đoán tên.
Câu 2: Nhân vật người bố chủ yếu được miêu tả qua lời kể của nhân vật nào? Việc lựa chọn người kể chuyện như vậy có tác dụng gì? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 64)
Lời giải chi tiết:
Nhân vật người bố chủ yếu được miêu tả qua lời kể của nhân vật “tôi" việc lựa chọn người kể chuyện như vậy có tác dụng làm nhiệm vụ dẫn dắt kể lại toàn bộ câu chuyện. Người kể xưng tôi cũng khiến câu chuyện chân thật và đáng tin cậy hơn đồng thời dễ dàng bộc lộ tình cảm cùng cảm xúc của mình.
Câu 3: Nêu cảm nhận về tính cách của nhân vật người bố. Chỉ ra một số chi tiết khiến em có những cảm nhận đó. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 64)
Lời giải chi tiết:
- Em cảm nhận người bố là một người cẩn thận tỉ mỉ, yêu thiên nhiên, yêu thương con và có hương pháp giáo dục hiện đại → Người bố luôn theo dõi, động viên và khích lệ để con ngày càng tiến bộ hơn.
- Những chi tiết khiến em cảm nhận được điều đó là:
- Bảo con nhắm mắt và chạm tay vào những bông hoa để đoán xem đó là loài hoa gì.
- Bảo con ngửi hương thơm của hoa để đoán các loài hoa.
- Đố con tìm kẹo và đoán khoảng cách,...
Câu 4: Vì sao nhân vật "tôi" có thể biết chính xác tiếng kêu cứu của bạn Tí vang lên từ đâu? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 64)
Lời giải chi tiết:
- Nhân vật “tôi” có thể biết chính xác tiếng kêu cứu của bạn Tí đang vang lên từ bờ sông đó là nhờ vào thói quen hàng ngày mà bố luyện tập cho - đoán khoảng cách bước chân của bố.
- Đây là kết quả của chi tiết trước đó, nhờ có sự luyện tập và chỉ bảo hàng ngày của bố mà nhân vật “tôi” có thể nghe và định hướng chính xác tiếng kêu cứu của Tí.
Câu 5: Liệt kê những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật "tôi" về bố và bạn Tí. Những chi tiết đó cho thấy đặc điểm tính cách nào của nhân vật "tôi"? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 64)
Lời giải chi tiết:
Những chi tiết tiêu biểu miêu tả cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật “tôi” về bố và bạn Tí đó là:
- Bố cười khà khà khen tiến bộ lắm.
- Bố tôi bơi giỏi lắm.
- Tôi thấy tên nó đẹp hơn mọi tên, âm thanh du dương như một bài hát.
- Tí trèo cây giỏi lắm, nó hay đem cho bố những trái ổi ngon nhất.
- Cả con người tôi là món quà to bự của bố.
⇒ Qua đó cho thấy nhân vật “tôi” là người con ngoan ngoãn, kiên trì học tập, yêu bố, gắn bó thân thiết với bố, có tình yêu thiên nhiên cùng sự giao hoà với thiên nhiên.
Câu 6: Khi "vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ", nhân vật "tôi" đã phát hiện được những "bí mật" gì? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 64)
Lời giải chi tiết:
Khi “vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”, nhân vật “tôi” đã phát hiện được những “bí mật” sau:
- Hiểu được khu vườn đang muốn nói gì.
- Hiểu được bây giờ là mùa gì và bông hoa nào đang nở, tên gì.
- Biết chính xác được khoảng cách bước chân trong khu vườn.
- Khi nhắm mắt lại vẫn có thể nhìn thấy những bông hoa đang nở, thấy nguyên khu vườn, đêm nằm đắp chăn nhưng vẫn có thể đi dạo vì những bông hoa sẽ chỉ lối cho bạn.
⇒ Những “bí mật" ấy đã giúp nhân vật “tôi" cảm nhận được thế giới bằng nhiều giác quan, khi càng hiểu nhân vật “tôi" lại càng trân trọng và thêm yêu thiên nhiên xung quanh mình.
Câu 7: Em có đồng tình với những điều nhân vật người bố nói về các "món quà" không? Vì sao? (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 64)
Lời giải chi tiết:
Em đồng tình với những điều nhân vật người bố nói về các “món quà” vì món quà chính là tình cảm và tấm lòng mà người tặng gửi gắm vào nên cho dù món quà lớn hay nhỏ đều đẹp, cách chúng ta nhận và trân trọng món quà ấy cũng thể hiện nét đẹp của chính mình. Từ đó em rút ra được bài học cho mình trong cách cư xử đó là cần trân trọng và biết ơn tình cảm và tấm lòng mà người khác dành cho mình. Dù thích hay không thích món quà ấy chúng ta cũng không nên từ chối hay khước từ người tặng bởi đó là tình cảm và tâm huyết mà họ đã dành cho mình.
IV. VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC
Đề bài: Hãy viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) về một "món quà" em đặc biệt yêu thích. (SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1 - trang 64)
Lời giải chi tiết:
Ngày còn bé tôi sống ở một vùng quê nghèo khó, bố mẹ quanh năm cày cấy vất vả mới đủ tiền nuôi tôi ăn học. Vì vậy mà quà cáp đối với tôi là một thứ vô cùng xa xỉ nên có lẽ tôi sẽ không bao giờ quên cái ngày mà được nhận quà ấy. Như mọi năm khi nhận giấy khen thưởng HSG về tôi treo gọn gàng vào cánh tủ quần áo và ngồi ngắm nhìn hồi lâu. Ngày hôm sau là chủ nhật bố mẹ không đi làm đồng mà lại đi ra phố, khi về bố mẹ đưa cho tôi một hộp quà và nói “phần thưởng cho gái diệu của bố mẹ". Khi đó tôi oà lên sung sướng vì không bao giờ nghĩ đến rằng mình sẽ có quà. Cầm hộp quà trên tay tôi nhẹ nhàng mở ra, đó là một chiếc bút và một chiếc hộp bút. Món quà đã theo tôi suốt bao năm nay, mặc dù cây bút đã sờn hết màu bên ngoài và chiếc hộp bút đã rất cũ nhưng đối với tôi nó là vô giá, mỗi khi buồn tôi đều mang chúng ra ngắm nghía.
